Page 135 - Defterim TDE 9

1. ÖLÇÜ

a) Hece Ölçüsü: Mısralardaki hece sayısı eşitliğine dayanan ölçüdür. İslamiyet öncesi
Türk şiirinden bu yana kullanılmaktadır. Ağırlıklı olarak halk şiirinde görülür. Hece
ölçüsünün en çok 7, 8 ve 11’li kalıpları kullanıır.
Bilgi Havuzu
Dere boyu saz olur Heceyle yazılan
7’li hece ölçüsü
Gül açılır yaz olur her şiirde durak
Ben yârime gül demem olmayabilir.
Gülün ömrü az olur
Anonim

Durak: Hece ölçüsüyle yazılan şiirlerde kısa süreli durma, nefeslenme yerlerine
durak adı verilir. Edebiyatımızda 4+3 (7’li), 6+5 (11’li), 4+4+3 (11’li), 7+7
(14’lü) duraklara sıkça rastlanır. Bilgi Havuzu
ÖRNEKLER Durak yerleri
belirlenirken
kelimeler
bölünmez.
Âşık demiş / iz olsun
Tara zülfün / düz olsun
Doksan dokuz / yaram var 4+3 duraklı,
Bir de sen vur / yüz olsun 7’li hece ölçüsü
Anonim

Nideyim dostlarım / vefâsız yâri
Mevlâm her kuluna / vermez bu kârı
6+5 duraklı,
Günbegün artmakta / bülbülün zârı
11’li hece ölçüsü
Goncasız gülşende / gül uyanır mı
Âşık Sümmânî

Ya duymadın, / ya uymadın / sözüme,
Sormadın ki / benim çilem / kaç yıllık? 4+4+3 duraklı,
Beklemekten / kan yürüdü / gözüme, 11’li hece ölçüsü
Göğe vurdu / gönlümdeki / kızıllık
Faruk Nafiz Çamlıbel

Eğitim, meyvenin kendisi değil, bilgi ağacından meyve toplamaya
yarayan bir merdivendir.
Bernard Shaw

133