Page 206 - Defterim TDE 9
P. 206
Masal
MASAL
Genellikle halkın yarattığı, ağızdan ağıza yayılan, kuşaktan kuşağa aktarılan, olağanüstü
olayların ve kişilerin yer aldığı anlatmaya dayalı edebî türdür.
Masalın Özellikleri
Masallar olaya dayalı, sanatsal metinlerdir.
Masallar millî özellik taşımaz, evrenseldir.
Olayların anlatımında öğrenilen geçmiş zaman ya da geniş zaman kipi kullanılır.
Masallarda iyi ile kötünün mücadelesi anlatılır, masalın sonunda iyilik üstün gelir.
İyiler ödüllendirilir, kötüler cezalandırılır.
Masalların başında, ortasında ve sonunda kalıp sözlere yer verilir.
Önceleri sözlü gelenekte oluşan masalların daha sonradan yazılı örnekleri de ortaya
çıkmıştır.
Kişiler Kahramanlar hayal
Olay Örgüsü
Olağan ve ürünüdür. Padişah,
olağanüstü şehzade, vezir gibi
olaylar bir arada tiplerin yanında cin, peri,
yer alır. dev gibi kahramanlar
vardır.
Masalın Yapı Unsurları
Zaman Belirsizdir.
Mekân
Belirsiz ya da “Zamanın
hayalîdir. “Kafdağı, birinde, evvel
memleketin biri, uzak zamanda, günlerden
diyarlar” gibi mekân bir gün” gibi belirsiz
ifadeleri kullanılır. zaman ifadeleri
kullanılır.
Masal kelimesinin yerine eskiden kıssa, dâstan, hikâye, mesel gibi kelimeler
kullanılmıştır.
Masal Planı
Döşeme Dinleyicinin ilgisini çekme amacı taşıyan masalın başındaki
tekerleme bölümüdür.
Serim Kişilerin tanıtıldığı, olayın başladığı bölümdür.
Olayların geliştiği, merak unsurunun ön plana çıktığı ve
Düğüm
çatışmaların yaşandığı bölümdür.
Düğüm bölümünde gelişen olayların sonuca bağlandığı
Çözüm
bölümdür.
Masalın sonunda masalın kahramanlarına ve dinleyicilere
Dilek
yönelik iyi dilek bildiren kalıplaşmış ifadelerin kullanıldığı
bölümdür.
204