Page 206 - Defterim TDE 9
P. 206

Masal
                                                             MASAL


                           Genellikle halkın yarattığı, ağızdan ağıza yayılan, kuşaktan kuşağa aktarılan, olağanüstü
                           olayların ve kişilerin yer aldığı anlatmaya dayalı edebî türdür.

                           Masalın Özellikleri
                             Masallar olaya dayalı, sanatsal metinlerdir.
                             Masallar millî özellik taşımaz, evrenseldir.
                             Olayların anlatımında öğrenilen geçmiş zaman ya da geniş zaman kipi kullanılır.
                             Masallarda iyi ile kötünün mücadelesi anlatılır, masalın sonunda iyilik üstün gelir.
                             İyiler ödüllendirilir, kötüler cezalandırılır.
                             Masalların başında, ortasında ve sonunda kalıp sözlere yer verilir.
                             Önceleri sözlü gelenekte oluşan masalların daha sonradan yazılı örnekleri de ortaya
                             çıkmıştır.
                                                                                       Kişiler  Kahramanlar hayal


                                    Olay Örgüsü
                                 Olağan ve                                                 ürünüdür. Padişah,
                                 olağanüstü                                                şehzade, vezir gibi
                              olaylar bir arada                                         tiplerin yanında cin, peri,
                                  yer alır.                                               dev gibi kahramanlar
                                                                                                 vardır.
                                                         Masalın Yapı Unsurları



                                                                                    Zaman   Belirsizdir.
                                           Mekân
                                Belirsiz ya da                                              “Zamanın
                             hayalîdir. “Kafdağı,                                         birinde, evvel
                            memleketin biri, uzak                                     zamanda, günlerden
                            diyarlar” gibi mekân                                       bir gün” gibi belirsiz
                              ifadeleri kullanılır.                                      zaman ifadeleri
                                                                                            kullanılır.




                             Masal  kelimesinin  yerine  eskiden  kıssa,  dâstan,  hikâye,  mesel  gibi  kelimeler
                             kullanılmıştır.




                                                                Masal Planı


                                 Döşeme            Dinleyicinin ilgisini çekme amacı taşıyan masalın başındaki
                                                   tekerleme bölümüdür.

                                  Serim            Kişilerin tanıtıldığı, olayın başladığı bölümdür.


                                                   Olayların geliştiği, merak unsurunun ön plana çıktığı  ve
                                 Düğüm
                                                   çatışmaların yaşandığı bölümdür.
                                                   Düğüm bölümünde gelişen olayların sonuca bağlandığı
                                 Çözüm
                                                   bölümdür.
                                                   Masalın sonunda masalın kahramanlarına ve dinleyicilere
                                  Dilek
                                                   yönelik iyi dilek bildiren kalıplaşmış ifadelerin kullanıldığı
                                                   bölümdür.

   204
   201   202   203   204   205   206   207   208   209   210   211