Page 211 - Defterim TDE 9
P. 211
FABL
PLANI
Bilgi Havuzu
Serim
Fabllarda
Düğüm
genellikle
Çözüm
teşhis ve intak
Öğüt
sanatlarından
yararlanılır.
Zaman ve mekân belirsizdir.
Bilgi Havuzu
Öğüt bölümü
Ders verme amacı fablın sonunda
güdüldüğü için dili
veya başında
sadedir. bulunabilir.
Fabllarda olay kişilerine Fablın sonunda her
insan özellikleri verilerek zaman bir "ahlak
hayvanlar, bitkiler ve dersi" (kıssadan hisse)
nesneler aracılığıyla vardır; bu ders kısa,
yine insan anlatılmış ve açık, doğru olmalıdır
çözümlenmiş olur. ve mutlaka hikâyenin
doğal bir sonucu gibi
görünmelidir.
Fabl Türünün Tarihî Gelişimi
Tarihte bilinen en eski masal / fabl örneği MÖ VI. yüzyılda yazıya geçirilen eski
Yunan kaynaklı Aisopos (Ezop) Masalları’dır.
Hint kaynaklı Pançatantra adlı eser ile Beydaba’nın kaleme aldığı Kelile ve Dimne
Doğu edebiyatındaki ilk masal / fabl örnekleridir.
Fransız edebiyatından La Fontaine de tanınmış fabl yazarıdır.
Türk edebiyatında XIII. yüzyılda Mevlânâ’nın yazdığı Mesnevî ve XIV. yüzyılda
Gülşehrî’nin Farsçadan çevirdiği Mantıku’t-Tayr adlı eserlerde fabl özellikleri
gösteren bölümlere rastlanır. XV. yüzyılda Şeyhî’nin yazdığı mizahi bir mesnevi olan
Harnâme, ilk fabl örneği olarak kabul edilmektedir.
Dikkat
Hayvan Çiftliği (George Orwell ), Küçük Prens (Antoine de Saint-Exupery),
Martı Jonathan Livingston (Richard Bach) fabl özelliği taşıyan eserlerdendir.
209