Page 216 - Defterim TDE 9

DİL BİLGİSİ, YAZIM VE NOKTALAMA
UYGULAMALARI

EDAT, BAĞLAÇ, ÜNLEM

EDAT (İLGEÇ)
Tek başlarına bir
anlam taşımayan, cümle içinde
kendisinden önceki kelimeyle ilgi
kurarak anlam kazanan kelimelere
edat (ilgeç) denir. Türkçede “gibi,
kadar, ile, için, dolayı, ötürü, yalnız,
ancak, tek, üzere, sanki, -e doğru, BAĞLAÇ
-e karşı…” en çok kullanılan
Eş görevli sözcük
edatlardandır.
ve sözcük gruplarını, anlamca
ilgili cümleleri birbirine bağlayan
sözcüklere bağlaç denir. Örnek: ve,
veya, ya, ya da, yahut, veyahut, ile,
yalnız, ancak, ama, fakat, lakin, ne
var ki, de, bile, dahi, ki, öyleyse, oysa,
ise, madem, meğer, yeter ki, hâlbuki,
çünkü, hatta, yoksa, ne… ne, ya…
ÜNLEM ya, hem… hem...
Sevinç, coşku,
kızgınlık, acıma, şaşma,
korkma gibi duyguları anlatan;
seslenme, buyruk gibi durumları
bildiren ya da doğadaki sesleri
yansıtan sözcüklerdir. Örnek:
eyvah, tüh, yazık, vah vah, uf,
of, eh, ah, bravo... Arkadaşlar!
Hemen buraya gel!
Küt! Miyav!

ÖRNEK “Doğru” kelimesi cümlede edat dışında isim, sıfat veya zarf görevinde de

kullanılabilir.
Aşağıdaki cümlelerde “doğru” kelimesinin farklı türlerdeki kullanımına
örnekler verilmiştir. Bu örnekleri inceleyiniz.

Örnek Cümleler Cevaplar
Doğrusunu söylemek gerekirse akıllı telefonlar insani
ilişkileri olumsuz yönde etkiledi. İsim

Elindeki eşyalarla kapıya doğru yönelince yerimden kalkıp
ona yardım ettim. Edat

Bana doğru söyle, verdiğim kitapların kaçını okudun? Zarf

Doğru ve tarafsız habercilik, kanalımızın birinci ve en
önemli ilkesidir. Sıfat

214 Dil Bilgisi, Yazım ve Noktalama Uygulamaları