Page 210 - Defterim TDE 9
P. 210

Fabl
                                                              FABL


                           Fabl: Kahramanları hayvanlar, bitkiler ve nesneler olan, bir ders verme amacı güden,
      Bilgi Havuzu         güldürürken düşündüren, olaya dayalı metinlerdir. Fabllar nazım ya da düzyazı şeklinde
                           yazılabilir.
    Fabl, bir çeşit
    masaldır; fablların
    masallardan                    TAKLİTÇİ KARGA
    ayrıldığı nokta,
    tekerlemelere yer              Karganın biri, güzel bir keklik gördü. İnce ayaklarıyla taşlar üzerinden sek-
    verilmemesi ve                 mesi, düz yerlerde nice şive ve cilvelerle gezinmesi, karganın hoşuna gitmişti.
    öğüt bölümünün                 Kendisi de onun gibi olmak hevesine düşmüştü. Her gün kekliği takip ederek
    bulunmasıdır.                  onun her hâl ve hareketini taklide başlamıştı. Karganın bu takipçiliği kekliği
                                   bezdirmişti. Bir gün kargaya:
                                ÖRNEK   ayrılmıyorsun?” deyince karga tatlı bir seda ile,
                                   “— Ey siyah tüylü! Ey kötü huylu hayvan! Benden ne istersin ki arkamdan

                                   “—  Sultanım!  Senin  tavrını  pek  beğendiğimden  taklit  etmek  istiyorum.
      Bilgi Havuzu                 Ayıp değil a! İnsan iyi şeyleri taklit ederse kendi kusurlarını gidermiş olur.”
    Hayvanlar fablda               cevabını verince keklik kendine has gevrek gevrek gülerek,
    kurnazlık, cesaret,            “—  Haydi  be  ahmak,  bir  kimse  kendi  kabiliyetinde  bulunmayan  şeyi  ne
    kibir, kıskançlık,             kadar taklit etmiş olsa mümkün değil, benimseyemez.” diye kargayla alay
    kahramanlık gibi               etmişti. Keklik bu istihzâsında (alay) haklı idi. Çünkü karga bir zaman kekliğin
    insani özellikleri             arkasından koşarak onun tavır ve hareketlerini taklide çalıştıysa da bunu
    temsil edecek                  bir  türlü  beceremediğinden  başka,  eski  kargalık  tavır  ve  hareketlerini  de
    şekilde yer alır.              kaybederek, el âleme gülünç ve maskara olmuştu.
                                                                                           Beydebâ, Kelile ve Dimne

                                   Çözümleme: Bu metinde, başkasını taklit etmeye çalışan insanların
                                   gülünç duruma düşebilecekleri, kişileştirilen hayvanlarla öyküleştirilerek
                                   aktarılmıştır. Bu nedenle metin, bir fabl örneğidir.







                                   KÖPEĞİN AÇGÖZLÜLÜĞÜ

                                   Bu yalan dünyada herkes yanılır
                                   Her zaman görürüz, bir sürü insan,
                                   Sayılarını artık Allah bilir.
                                   Koşar durur bir hülyanın ardından.
                                ÖRNEK   Esope’un köpeğini anlatmalı onlara.


                                   Ağzında av, eğilip kendini görür suda;
                                   Başka av sanır, atar ağzındakini hemen.
                                   Sudaki ava saldırır, su karışır birden.
                                   Güç tutar zavallı karşı kıyıyı;
                                   Ne av kalır, ne gölgesi tabii.
                                                      Orhan Veli, La Fontaine’in Masalları

                                   Çözümleme: Bu fablda öğüt başta verilmiş, verilen öğüt Ezop’un köpeğinin
                                   başına gelen bir olayla pekiştirilmiştir.



   208
   205   206   207   208   209   210   211   212   213   214   215