Page 107 - Ekonomi (Tüm Kitap)

lıkla bölünemediğinden bu mallar arasında kolaylıkla

kıymet eşitliği sağlanamıyordu. Bu durum ise mübade-
leyi zorlaştırıyordu. Bu zorluğu gidermek için üçüncü
bir mal (hayvan derisi, tuz, buğday, inci daha sonraları
da madenler gibi) ödeme vasıtası olarak kullanılmaya

başlanmıştır. Yani madenler paranın fonksiyonlarını
görmüş, para, yer ve zaman açısından farklı şekillerde
ortaya çıkmıştır.
Çeşitli madenlerden yapılmış paralar (demir,

kalay, bakır, vb.) yakın tarihe kadar kullanılmıştır.
Değerli madenler olan altın, gümüş banknot ile kâğıt
para, çeşitli senet ve bonolarla ufaklık paralar daha
Görsel 4.1: Trampa (takas) sonra kullanılmaya başlanmıştır.

Bir nesnenin para olarak kabul edilebilmesi için
bazı özellikleri taşıması gerekmektedir. Para yalnızca değişim aracı olarak değil hesap birimi ve ta-
sarruf aracı olarak da kullanılmaktadır. Bir nesnenin para olarak kabul edilebilmesi için gereken özel-
likler şunlardır:

Homojenlik özelliği: Paranın kolay tanınması ve yapıldığı maddenin her yerinin aynı değerde
olması gerekir.
Bozulmama, taşımaya elverişli olma ve zaman içinde değerini koruma özelliği: Bu özellik
trampanın zorluklarını ortadan kaldırır. Aynı zamanda paranın tasarruf edilebilmesini de sağlar.

Bölünebilirlik özelliği: Ticarete konu olan malların en küçük birimini de kavrayacak özellikte
olması demektir. Bu özellik aynı zamanda hesap birimi olması özelliğini de anlatır.
Taklit edilememe özelliği: Günümüzde paralara taklit edilememe özelliğini kazandırmak için
paralarda özel kâğıt, filigran ve metal şerit kullanılmaktadır. Kredi kartları ve çeklerde ise özel baskı

teknikleri kullanılmaktadır.

Ders Dışı Etkinlik

1. Tarih ders kitabına bakınız. İnceleme konusu para olan
bilim dalının hangisi olduğunu araştırarak öğreniniz.
2. TCMB'nin genel ağ sitesini inceleyiniz. Türkiye’de kul-
lanılmış olan paraların tarihsel süreç içerisinde geçir-
miş olduğu evreleri araştırınız. Bu konuda bir sunum
hazırlayınız. Araştırma sonuçlarını sınıf ortamında ar-
kadaşlarınızla paylaşınız.

Görsel 4.2: Lidya parası

105
105