Page 110 - Ekonomi (Tüm Kitap)

B) EKONOMİDE PARANIN YERİ, ÖNEMİ VE FONKSİYONLARI

Ders İçi Etkinlik

Aşağıdaki kavramları ilgili tanımlarla eşleştiriniz.

Bir ülkede para basmaya yetkili kuruluşlar tarafından çıkartılan, altın karşılığı
MEVDUAT
bulunmayan ve değeri, üzerinde yazılı miktara eşit olan para.

Süreli ya da süresiz, karşılıklı ya da karşılıksız olarak bankaya yatırılan para,
KÂĞIT PARA
döviz veya kıymetli madenlere verilen isim.

BANKA PARASI Bankalar tarafından kredi işlemleri sonucunda vadesiz mevduat şeklinde
(KAYDİ PARA) yaratılan para.

Para, mübadelenin yol açtığı zorlukları ortadan kaldırmak için ortaya çıkarılmıştır. Çünkü para
mübadeleyi kolaylaştırmakta ve mübadeleye hız kazandırmaktadır. Bu nedenle para herkes tarafın-
dan kabul görmüş bir mübadele aracıdır. Para aynı zamanda faydalı olduğu için ekonomik bir maldır.
Ancak tüketim veya yatırım malı olmayıp özel bir duruma sahiptir. Para, nihai bir tüketim malı gibi
tüketilerek ihtiyacı gidermeye yaramaz ancak tüm tüketim mallarını satın almaya yarar.
Para herkesin kabul ettiği bir mübadele aracıdır. Para faydalı olduğu için ekonomik bir maldır.
Ancak tüketim veya yatırım malı olmayıp özel bir duruma sahiptir. Paranın faydası fonksiyonlarından
doğmaktadır.
Paranın üç önemli fonksiyonu vardır:

1. Para Bir Değişim Aracıdır: Paraya sahip olan kişi istediği mal ya da hizmeti, istediği za-
man, istediği yerden ve istediği kişilerden pratik olarak başka hiçbir şeye gerek duymaksızın satın alır.
Bu durumda para iş görme amacıyla talep edilir. Paranın bu fonksiyonunu yerine getirebilmesi için
onun genel kabul görmesi gerekir. Aslında parayı diğer mallardan ayıran önemli bir özellik, paranın
genel kabul görmesi yani toplumdaki herkes tarafından tereddütsüz kabul edilmesidir. Para sadece
alışverişte değil her çeşit ödemede ve borçların kapatılmasında da kabul görür.
2. Para Bir Değer Ölçüsü Birimidir: Paranın bu fonksiyonu ikinci derecede bir fonksiyondur

ve değişim aracı olma fonksiyonunun bir sonucudur. Paranın kıymet ölçüsü olma fonksiyonu ikinci
derecede bir fonksiyon olmasına rağmen son derecede önemli bir fonksiyondur. Çünkü insanların
mallara verdikleri göreceli önem olan kıymet, para birimi ile ifade edilir ve fiyat olarak tanımlanır.
Mal ya da hizmetlerin kıymetlerinin para ile ifade edilebilmesi kişinin ekonomik hesaplarını ve ter-
cihlerini yapmasını kolaylaştırmaktadır.

108