Page 115 - Ekonomi (Tüm Kitap)

Bankalar; mevduat kabul eden, bu mevduatı en verimli şekilde kredi işlemlerinde kullanan veya
faaliyetlerinin esas konusu düzenli bir şekilde kredi almak ya da vermek olan ekonomik kuruluşlar-
dır. En yaygın tanımı ile bankalar faizle veya faizsiz olarak para alıp veren; kredi, iskonto, kambiyo
işlemleri yapan, kasalarında para, değerli belge, eşya saklayan ve bunun dışındaki diğer ekonomik
etkinliklerde bulunan kuruluşlardır.
Bankaların faaliyetlerini yürütürken başvurdukları kaynaklar vardır. Bu kaynakların en önem-
lilerinden biri, öz sermayeleridir. Bu tutar devletçe belirlenmiştir. Başvurulan diğer bir kaynak da
mevduattır. Mevduat, daha önce belirlenmiş bir süre sonunda veya istenildiğinde çekilmek üzere
bankalara belirli bir faiz karşılığı beklentisiyle ya da faiz karşılığı beklenmeden yatırılan paralardır.
Banka, bu para için mevduat sahiplerine vadesine göre önceden belirlenmiş bir faiz öder. Bankalara
mevduatını emanet eden kişi ve kuruluşlara göre mevduatlar; tasarruf mevduatı, ticari mevduat, resmî
mevduat ve bankalar arası mevduat olarak sınıflandırılabilir.
Bankalar para ticareti yapan kuruluşlardır. Temel işlevleri mevduat toplamak ve kredi açmaktır.
Kredi, bankaların belirli bir süre için geri verme vaadi ile faiz karşılığında kişi ya da kuruluşlara
verdiği paradır. Kredi, güvene dayanan bir işlemdir. Kredi işleminde borçlu, aldığı parayı faizi ile
birlikte belirlenen süreçte öder.
Krediler; kısa, orta ve uzun vadeli olabilir. Kısa vadeli krediler en fazla bir yıl için verilir. Orta
vadeli kredilerin süresi genellikle bir ila beş yıldır. Uzun vadeli krediler ise genellikle beş yıl ve daha
fazla vadeyle verilir.
Ülkelerin sanayi ve ticaret alanındaki gelişiminin tabii sonucu olarak ortaya çıkan bankalar, bu-
gün ekonominin vazgeçilmez bir unsuru hâline gelmiştir. Yüklendikleri görevlerle ekonomiyi yön-
lendiren bankalar, millî ve uluslararası düzeyde büyük öneme sahip finansal kuruluşlardır.
Bankaların Görevleri
Bankaların kuruluş amaçları-
na göre çeşitli faaliyetleri olması-
na rağmen yerine getirdikleri te-
mel görevleri şöyle sıralanabilir:
1. Aracılık: Bankalar tasarru-
fu olan kişi ve kuruluşlardan mev-
duat alarak topladıkları fonları,
kredi olarak talep eden kişi ve ku-
ruluşlara aktarmada aracılık eder.
2. Kaynaklara Akıcılık Sağ-
lama: Bankacılık sistemi, para
transferi yapma görevi ile ulusal
ve uluslararası düzeyde kaynak- Görsel 4.10: Bankalar para ile ilgili kuruluşlardır.
lara akıcılık sağlar. Yani paranın
ihtiyacı olmayanlardan ihtiyacı olanlara bir süreliğine aktarılması işlevini görür.
3. Kişilerin ve Kurumların Sahip Oldukları Maddi Varlıkların Rasyonel Bir Biçimde Kulla-
nımını Sağlama: Halkın maddi varlıklarının kullanım biçimi üzerinde, bankacılık kesiminin oluştur-
duğu faiz seçenekleri, gelir imkânları, vade farkları ve nakit akışı kolaylıklarının önemli rolü vardır.

11
1133