Page 119 - Ekonomi (Tüm Kitap)

rım dağılımını dengelemeye çalışan bir kurumdur. Bunun yanı sıra enflasyonu, işsizliği ve ekonomik
gerilemeleri önlemede etkilidir.
Merkez Bankası; ülkede faaliyet gösteren banka ve benzeri finansal kuruluşlara kredilendirilme,
likidite sağlama ve bankacılık rezervlerini kontrol etme gibi kaynak sağlar. Aynı zamanda denetleme,
gerekli ekonomik durumlarda faiz ve mevduat faiz oranlarında değişikliğe gitme gibi faaliyetlerde
bulunur. Bu açıdan ülkenin ekonomisinde yer alan finansal aracıların düzenli ve istikrarlı çalışmasına
da büyük oranda destek sağlar.

Ders Dışı Etkinlik

Merkez Bankasının genel ağ sitesinden “Geçmişten Gele-
ceğe TCMB Belgeseli”ni izleyiniz. Edindiğiniz bilgileri
sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.

E) DÖVİZ PİYASASI

Hazırlık Çalışmaları
1. Sizce dövizin ülke ekonomisindeki önemi nedir?
2. Yakın çevrenizde bulunan bir döviz bürosuna gidiniz. Bu
büroların işlevleri konusunda bilgi toplayınız.

Yabancı ülkelerin paralarına genel terim olarak döviz denir. Döviz piyasaları, yabancı parala-
rın alınıp satıldığı ya da bir ulusal paranın başka bir paraya dönüştürülmesine imkân veren kurumsal
yapılardır. Döviz piyasalarına günümüzde foreks piyasaları da denmektedir. Foreks, bir ülkenin para
birimi ile başka bir ülkenin para birimi arasındaki değişim oranından faydalanılarak döviz ticaretinin
yapıldığı uluslararası piyasaların tamamını ifade eder. Foreks piyasası, yatırımcılarına kaldıraçlı iş-
lem (çift yönlü işlem) yapma imkânı sunan dünyanın en büyük pazarlarından biridir. Alıcılar, döviz
taleplerini bu piyasalardan karşılarlar. Satıcılar da dövizlerini bu piyasada satarlar. Alıcılar mal ve
hizmet ithal etmek ya da dış yatırım yapmak isteyen, bu amaçla döviz talep eden kimselerdir. Satı-
cılar da tam tersine mal ve hizmet ihracından yurt dışından sermaye ithal edip döviz kazanan ve bu
dövizleri arz ederek ulusal para talep eden kişilerdir. Alıcılar, döviz ihtiyaçlarını; bu piyasada yer alan
ticari bankalardan, döviz ticareti yapan mali kurumlardan, uluslararası ticaretle uğraşan şirketlerden,
aracı kuruluşlar, sigorta şirketleri gibi banka olmayan mali kurumlardan ve merkez bankalarından
karşılarlar. Satıcılar da dövizlerini bu kurumlara satarlar.
Dünyanın neresinde bulunursa bulunsunlar, döviz işlemi yapan kurumlar en hızlı haberleşme
araçlarıyla sürekli bir iletişim içindedir. Bilgisayarla haberleşmenin gerçekleştiği günümüzde bütün
dünya piyasalarındaki gelişmeleri aynı anda izleme imkânı vardır. Dolayısıyla bir piyasadaki fiyat
gelişmelerinden anında öteki piyasalar haberdar olmakta ve böylece piyasalar arasında bütünlük sağ-
lanmaktadır.

Görsel 4.12: Döviz yabancı ülke parasıdır.
11
1177