Page 40 - Biyoloji

BİYOLOJİ 9

Bakterilerin oksijenli solunum, oksijensiz solunum ve fermantas-
yon yapabilen türleri vardır.
Bazı bakteriler olumsuz ortam şartlarında endospor oluşturur. En-
dosporlar, çevresel değişimlere oldukça dayanıklı olup uzun süre
bu şekilde canlı kalabilir. Bakteriler, mikroskop altında genellikle
küre, çomak, virgül ya da spiral şeklinde görülür.
Bakterilerde, basit ikiye bölünme yöntemiyle eşeysiz üreme ger-
çekleşir. İçerisinde besin elementleri bulunan kültür ortamında
bakteriler yaklaşık her 20 dakikada bir bölünebilir (Görsel 1.40).
Ayrıca bakterilerde genellikle plazmitler aracılığıyla gen transferi
(konjugasyon) adı verilen özel bir yöntemle genetik çeşitlilik sağla-
nır. Bakteri konjugasyonu sırasında birey sayısında artış meydana
gelmediğinden bu olay bir çoğalma şekli kabul edilmez.

Görsel 1.40: Bakteriler, uygun ortam şartlarında hızla bölünebilir.
Bakterilerin Biyolojik ve Ekonomik Önemi
Bakteriler, ekolojik anlamda yeryüzündeki yaşamın devamı için
gerekli birçok faaliyeti gerçekleştiren çok önemli organizmalardır.
Fotosentez yapan bazı bakteriler, atmosfere yüksek oranda oksi-
jen salarken bazıları atmosferde bulunan serbest azot gazının ve
karbondioksidin organik bileşiklerin yapısına katılmasını sağlar.
Bakteriler, insan sağlığı açısından oldukça önemlidir. Bakteriler,
hızlı çoğalmaları ve biyoteknolojik açıdan gen nakline uygun olma-
ları sebebiyle insülin gibi bazı hormonların, büyüme faktörlerinin,
antibiyotiklerin, aşı ve serumların, kanser tedavisinde ve kozmetik-
te kullanılan bazı ilaçların ucuza, daha çok miktarda ve saf olarak
üretilmesinde kullanılır.
Bazı otobur canlıların sindirim sisteminde yaşayan yararlı bakteri-
ler, selülozun sindirimine yardımcı olurken insanların kalın bağır-
saklarında yaşayan bakteriler, B ve K vitaminlerini üretir. Bakteri-
ler, mayalanma yapabilme yetenekleri sebebiyle gıda sanayisinde
kullanılır. Bazı bakteriler tüberküloz, tetanos, ülser, menenjit gibi
hastalıklara neden olur.

39