Page 99 - Biyoloji

BİYOLOJİ
12

KEMOSENTEZ
KEMOSENTEZ VE KEMOSENTEZİN CANLILAR İÇİN
ÖNEMİ
Ototrof.olarak.beslenen.canlılar,.inorganik.maddelerden.organik.mad-
de.sentezlerken.kullandıkları.enerji.çeşidine.göre.iki.grupta.incelenir..
Bunlardan. fotosentetik. ototroflar,. gerekli. enerjiyi. ışıktan. sağlar.. Ke-
mosentetik.ototroflar.ise.inorganik.maddeleri.oksitleyerek.açığa.çıkan.
enerjiyi.kullanarak.organik.madde.sentezler..Bir.atom.ya.da.molekül-
den.elektron.ayrılmasını.sağlayan.kimyasal.tepkimelere.oksidasyon
denir..Bazı.prokaryot.canlılar.tarafından.inorganik.madddelerin.oksi-
dasyonu.sonucu.açığa.çıkan.kimyasal.enerji.ile.inorganik.maddeler-
den.organik.madde.sentezine.kemosentez denir.
(oksidasyon)
İnorganik.madde.+.O ....................Yeni.İnorganik.madde.+.Enerji.
2

CO + H O........................Besin.+.O 2
2
2
Kemosentezde.H S.(hidrojen.sülfür),.H (hidrojen).,.NH .(amonyak),..
2
2
3
NO .(nitrit).,.Fe .(demir)..ve.S.kükürt.S.gibi.inorganik.madde.çeşitleri.
2+
-
2
oksitlenir..Oksidasyon.sonucu.elde.edilen.enerji.ile.ATP.sentezlenir..
ATP’ler.CO .ve.H O’yu.birleştirmede.kullanılır..Böylece.besin.ve.O
2
2
2
üretilir..Azot,.hidrojen,.kükürt,.demir.bakterileri.ve.arkelerin.çoğu.be-
sinlerini.kemosentezle.üretir..Besinlerini.kemosentezle.üreten.bu.can-
lılara.kemoototrof.denir..Kemoototrof.canlılar,.klorofil.pigmenti.bulun-
durmadıkları.için.besin.sentezi.sırasında.ışık.enerjisi.kullanmaz..Bu.
canlılar.fotoototroflardan.farklı.olarak.hem.gündüz.hem.de.gece.besin.
üretebilir..
KEMOSENTEZİN MADDE DÖNGÜLERİNE KATKISI VE
ENDÜSTRİYEL ALANLARDA KULLANIMI
Kemosentez yapabilen bakterilerden özellikle nitrit ve nitrat bakterileri,
doğadaki azot döngüsünün gerçekleşmesinde önemli role sahiptir. At-
mosfer azotu, bazı bakteriler ve arkeler tarafından fikse edilir (tutulur).
Ölü bitki ve hayvanların yapısındaki azotlu bileşikler (amino asitler,
nükleik asitler vb.) ayrıştırıcı organizmalar tarafından NH ’e dönüştü-
3
rülür.
Bu.sebeple.NH .iki.aşamada.gerçekleşen.kimyasal.reaksiyonlar.sonu-
3
cu.nitrata.dönüşür..NH ’ün.nitrit.ve.nitrat.tuzlarına.dönüştürülmesinde.
3
Nitrosomonas.(Nitrosomonas).ve.Nitrobacter.(Nitrobakter).cinsi.bak-
teriler.görev.alır..NH .önce.Nitrosomonas.bakterileri.tarafından.oksit-
3
lenerek.nitröz.aside.(HNO ).dönüşür..Nitröz.asit.Nitrobacter.bakterileri.
2
tarafından.oksitlenerek.nitrik.aside.(HNO ).çevrilir..Bu.dönüşümlerden.
3
enerji.açığa.çıkar..Her.iki.bakteri.grubu.gerçekleştirdikleri.dönüşüm-
lerden.elde.ettikleri.enerji.ile.ATP.sentezler..Daha.sonra.bu.ATP’ler.
organik.besin.sentezinde.kullanılır.
Kemosentetik.bakterilerden.demir.bakterileri.Fe .iyonlarını,.hidrojen.
2+
bakterileri.H ’yi,.kükürt.bakterileri.ise.H S’yi.oksitleyerek.enerji.açığa.
2
2
çıkarır.ve.madde.döngüsüne.katkı.sağlar..

98