Page 100 - Biyoloji

BİYOLOJİ 12

Kemosentetik.organizmalar;.doğada.biyolojik.dengenin.korunması,.or-
tamlardaki.atık.madddelerin.parçalanarak.çevre.kirliliğinin.önlenmesin-
de.görev.alır..Kemosentetik.arkelerin.büyük.bir.kısmı;.yüksek.tuzluluk,.
düşük.oksijen.yoğunluğu,.yüksek.sıcaklık,.yüksek.ya.da.düşük.pH.gibi.
zor.koşullarda.yaşar..Bu.canlılardan.elde.edilen.zor.koşullara.dayanıklı.
enzimler,.biyolojik.ve.ekonomik.açıdan.oldukça.önemlidir..Bu.enzimler,.
metallerin. etkisiyle. kirlenmiş. suların. kullanılabilir. hâle. getirilmesinde,.
boya.endüstrisinde.ve.arıtma.tesislerinde.atık.suların.temizlenmesinde.
kullanılır..

HÜCRESEL SOLUNUM

HÜCRESEL SOLUNUMUN ÖNEMİ
Hücreler,.canlılığını.devam.ettirmek.ve.çoğalmak.için.enerjiye.ihtiyaç.
duyar..Fotosentezle.üretilen.organik.besinler.ve.oksijen,.solunum.ola-
yında.kullanılarak. enerji.elde.edilir..Hücrelerde;. glikoz,.yağ.asidi,.gli-
serol,.amino.asit.gibi.moleküllerin.yapısındaki.kimyasal.bağ.enerjisi.ile.
ATP.sentezlenmesine.hücresel.solunum denir.
Metabolik.faaliyetlerin.büyük.bir.bölümünde.enerji.harcanır..Bu.enerji.
hücresel.solunumla.üretilen.ATP.molekülünden.karşılanır..ATP,.dış.or-
tamdan.veya.diğer.hücrelerden.alınamaz..Hücrelerin.dolayısıyla.can-
lıların. varlığını. sürdürmesi,. hücresel. solunumun. kesintisiz. bir. şekilde.
devam.etmesine.bağlıdır.
Hücresel.solunum;.oksijenli.solunum,.oksijensiz.solunum.ve.fermantas-
yon.olmak.üzere.üç.şekilde.gerçekleşir.
Oksijenli Solunum
Oksijenli.solunumda.besinlerin.yapı.taşları,.enzimler.ve.oksijen.sayesin-
de CO .ve.H O.gibi.inorganik.maddelere.parçalanır..
2
2
Oksijenli.solunum,.bazı.prokaryot.canlılar.ve.ökaryotlarda.gerçekleşir..
Oksijenli.solunum,.prokaryot.canlılarda.sitoplazmada.başlayıp.solunu-
ma.yardımcı.ETS.elemanlarını.taşıyan.hücre.zarı.kıvrımlarında.tamam-
lanır..Ökaryot.canlılarda.ise.oksijenli.solunum,.sitoplazmada.başlayıp.
mitokondride.devam.eden.enzimsel.tepkimelerle.gerçekleşir..

Mitokondrinin Yapısı Ribozom
Mitokondri.sıvısı
Mitokondri,.çift.birim.zarla.çevrilidir.ve.mitokondrinin.dıştaki.zarı.düzdür.. Dış.zar (.matriks)
İçteki.zarı.ise.dar.alanda.geniş.bir.yüzey.oluşturacak.şekilde.girintili.ve.
çıkıntılı.bir.yapıya.sahiptir..Bu.kıvrımlı.zar.yapısı,.solunum.yüzeyini.artı- İç.zar.(krista)
rarak.daha.fazla.enerji.üretilmesini.sağlar.. DNA

İç.zarın.kıvrımlarına.krista,.iç.zar.içinde.yer.alan.sıvıya.ise.matriks.de-
nir..Krista.ve.matrikste.oksijenli.solunumda.görev.alan.enzimler.bulunur..
Ayrıca.matrikste;.mitokondriye.özgü.olan.DNA,.RNA.ve.ribozomlar.yer.
alır.(Görsel.4.2)..Bu.sebeple.mitokondriler,.hücrenin.kontrolü.altında.ço-
ğalabilir.ve.yapılarına.uygun.proteinleri.sentezleyebilir..Mitokondrilerin.
sayısı,.hücrelerin.yapısına.ve.enerji.ihtiyacına.göre.hücreden.hücreye. Görsel 4.2: Mitokondrinin yapısı
farklılık.gösterebilir.

99