Page 105 - Biyoloji

BİYOLOJİ
12

Oksijensiz Solunum
Glikozun. oksijen. kullanılmadan. yıkılması. sırasında. ETS. yardımıyla.
ATP. üretilmesine. oksijensiz. solunum. denir.. Oksijensiz. solunumda.
son.elektron.alıcısı,.O dışında.bir.inorganik.moleküldür..Bazı.bakteriler,.
2
besin. moleküllerinden. kopardıkları. elektronları. SO . (sülfat). ,. S. (kü-
2-
4
kürt),.NO .(nitrat).,.CO .(karbondioksit).ve.(Fe .(demir).gibi.inorganik.
-
3+
3
2
yapılı.son.elektron.alıcılarına.aktarır.ve.enerji.elde.eder..
Toprak.ve.suda.bulunan.NO oksijensiz.solunum.yapan.bakteriler.ta-
-
3
rafından.N ’ye.(moleküler.azot).dönüştürülür..Bu.bakteriler.oksijensiz.
2
ortamda. ETS’lerinde. son. elektron. alıcısı. olarak. NO ’ü. kullanır.. NO
3
3
elektron.alarak.birkaç.basamakta.moleküler.azota.dönüşür..Denitrifi-
kasyon.adı.verilen.bu.olay,.biyosferdeki.azot.döngüsünün.korunması-
na.katkı.sağlar..
Fermantasyon
Fermantasyon,.oksijen.kullanılmadan.sadece.glikoliz.yolu.ile.ATP.üreti-
lebilen.metabolik.bir.süreçtir..Oksijensiz.ortamda.glikoliz.sonucu.oluşan.
pirüvik.asit,.etil.alkol.veya.laktik.asit.gibi.organik.yapılı.son.ürünlere.dö-
nüşebilir..Solunumun.ilk.evresi.olan.glikolizde.kullanılan.enzim.çeşitleri,.
tüm.canlılarda.ortaktır.ve.bu.nedenle.her.canlı,.glikoliz.sonunda.pirüvik.
asit.üretir..Ancak.glikolizden.sonraki.basamaklarda.kullanılan.enzimler,.
canlı.türüne.göre.farklılık.gösterebildiğinden.pirüvik.asit,.oksijensiz.or-
tamda.etil.alkol.veya.laktik.asit.gibi.farklı.organik.yapılı.maddelere.dö-
nüşür..Sitoplazmada.glikoliz.tamamlandıktan.sonra.mayalanma.olarak.
da.bilinen.fermantasyon.reaksiyonları.meydana.gelir..Fermantasyon,.
glikoliz.ve.son.ürünler.evresinden.oluşur..Fermantasyon,.oluşan.son.
ürün.çeşidine.göre.isimlendirilir..Bunlardan.en.önemlileri.etil.alkol.ve.
laktik.asit.fermantasyonudur..Günlük.hayatımızda.tükettiğimiz.ekmek,.
yoğurt,.sirke,.boza,.şalgam.suyu.ve.kefir.gibi.besin.maddelerinin.üreti-
minde.fermantasyondan.yararlanılır.

A) Etil Alkol Fermantasyonu
Etil. alkol. fermantasyonu,. glikoliz. sonucu. oluşan. pirüvik. asidin. enzim.
denetiminde.gerçekleşen.özel.tepkimeler.sonucu.etil.alkole.dönüşme-
sidir.. Glikoliz. evresinde. bir. glikozdan. 2. pirüvik. asit. oluştuktan. sonra.
son.ürünler.evresinde.2.CO çıkışı.gerçekleşir..Glikolizde.elde.edilen.
2
2.NADH.molekülündeki.hidrojenler,.son.ürünler.evresinde.tepkimelere.
katılarak.2.etil.alkol.üretilmesini.sağlar.(Görsel.4.8)..

i

2 Pirüvik asit

Görsel 4.8: Etil alkol fermantasyonu

104