Page 101 - Biyoloji

BİYOLOJİ
12

Fermantasyona.göre.daha.fazla.enerji.kazancı.sağlayan.oksijenli.so-
lunum;.glikoliz,.pirüvik.asitten.asetil.-.CoA.oluşumu,.krebs.döngüsü.
ve.elektron.taşıma.sistemi.(ETS).evrelerinden.oluşur..Ökaryot.canlı-
larda.oksijenli.solunumun.glikoliz.evresi,.sitoplazmada;.pirüvik.asitten.......
asetil.-.CoA.oluşumu,.krebs.döngüsü.ve.ETS.evreleri.ise.mitokondride.
gerçekleşir.(Görsel.4.3)..
Oksijenli.solunum.sırasında.monomer.yapılı.organik.besinler,.enzim-
lerin.kontrolünde.kademeli.olarak.yıkılır.ve.ATP.sentezlenir..Bazı.reak-
siyon.basamaklarında.monomer.yapılı.besinlerin.yıkılması.sırasında.
substratlardan.ayrılan.fosfat.molekülleri,.ADP.molekülüne.bağlanarak.
substrat.düzeyinde.fosforilasyon.ile.ATP.sentezlenir..Bazı.reaksiyon.
basamaklarında. ise. monomer. yapılı. besinlerin. yıkılması. sırasında..
hidrojen.atomları.açığa.çıkar..NAD.ve.FAD.molekülleri.ile.taşınan.bu.
hidrojen.atomlarındaki.enerjiden.ETS.aracılığı.ile.ATP.sentezlenir..Bu.
şekilde.gerçekleşen.ATP.sentezine.oksidatif.fosforilasyon denir.

NADH.ile.taşınan.
elektronlar MİTOKONDRİ NADH.ve.FADH
2
ile.taşınan
NADH.ile.taşınan elektronlar
elektronlar
Glikoliz Elektron.taşıma.
Glikoz Pirüvik. Asetil Krebs.döngüsü sistemi.(Oksidatif.
asit CoA fosforilasyon)

SİTOPLAZMA

ATP ATP ATP

Substrat.düzeyinde. Substrat.düzeyinde. Oksidatif
fosforilasyon fosforilasyon fosforilasyon

Görsel 4.3: Oksijenli solunuma genel bakış

Oksijenli Solunum Evreleri
1..Glikoliz
Hücresel.solunumda.enerji.verici.organik.molekül.olarak.glikoz.kullanıl-
dığında.gerçekleşmesi.zorunlu.ilk.tepkime.glikoliz.olayıdır..Glikoliz.ile.
solunumda.tüketilecek.6.karbonlu.glikoz,.çeşitli.enzimlerin.kontrolünde.
3.karbonlu.pirüvik.aside.(pirüvata).dönüştürülür..Bu.dönüşüm.sırasında.
ATP.hem.tüketilir.hem.de.üretilir.(Görsel.4.4).
Glikoliz. sırasında. kararlı. glikoz. molekülünü. solunum. reaksiyonlarına.
katılacak.kadar.kararsız.hâle.getirmek.için.ATP.harcanır..Daha.sonraki.
aşamalarda.ise.substrat.düzeyde.fosforilasyon.ile.ATP.sentezlenir

100