Page 23 - Felsefe

Felsefe 10

SİYASET FELSEFESİ

SİYASET FELSEFESİNİN KONUSU VE PROBLEMLERİ
İnsanların toplumsal yaşantı üzerine geliştirdiği düşünce ve eylemler, siyaseti ortaya çıkarmıştır.
Siyaset, yönetmek ve idare etmek anlamına gelmektedir. Birey-toplum, birey-devlet ilişkileri, devlet
yapısı, iktidar, yönetim şekli, adalet, eşitlik, özgürlük, ideoloji vb. insanların toplumsal yaşamını etkileyen
her olgu ve kavram siyasetin bir parçasıdır.
Siyaset, toplumsal hayatın bütün ihtiyaç ve unsurlarında belirleyicidir. Yönetim, ekonomi, savaş, barış,
yasa ve ortak yaşamı ilgilendiren hemen hemen bütün konular siyasetin içindedir.
Siyaset felsefesi, siyasetin ilgi alanı olan her konunun araştırılmasıdır. Siyaset felsefesi siyaseti oluştu-
ran yapıyı, egemenliğin ve iktidarın kaynağını anlamaya çalışmakla birlikte, öneri sunmayı da hedefler.
Filozoflar, geçmişten bu yana en iyi yönetimin nasıl olabileceğine dair fikirler ortaya koymuştur. Bu fikir-
lerle ideal devlet, toplum ve birey kurguları oluşturulmuştur.
Siyaset felsefesinde hak, adalet, özgürlük, iktidarın kaynağının ne olduğu ve ideal devlet düzenin olup
olamayacağı konuları öne çıkan problemlerdendir.

Hak, Adalet, Özgürlük
Hak, adalet ve özgürlük siyaset felsefesinin temel kavramlarıdır. İnsanların tamamı veya büyük çoğun-
luğunun huzur ve mutluluğu; toplumsal düzende hak, adalet ve özgürlüğün sağlanabilmesine bağlıdır.
Hak, hukuk düzeninin insanlara sağladığı yetkilerdir ve kişi menfaatlerinin hukuk kurallarınca korun-
ması anlamına gelir. Hak kavramının bu hâliyle örtüşen iki anlamı ortaya çıkar. Birincisi bir konuda izin
verilen ve yasaklanmamış olan davranış serbestliğidir. Örneğin hukukun insanlara sağladığı serbestlikler.
İkincisi kişilerin başka kişi, topluluk veya devletten isteyebileceği ve talepte bulunabileceği şeylerdir.
Örneğin vergisini veren bir vatandaşın devletten hizmet beklemesi bir hak durumudur. Günümüzde hak-
lar; kişisel, toplumsal ve ekonomik ve siyasal haklar olmak üzere üç alanı içermektedir.
Adalet, her kimseye ne gerekiyorsa onun sağlanması ve hakkının verilmesidir. Eşitlik ilkesi içinde
insanların haklarını kullanabilmesini sağlar. Adalet, hukuk kavramı olmakla birlikte insanın adil olma bi-
linciyle de ilgilidir. Adil olmak tarafsızlığı gerektirir. Örneğin hukuk önünde herkesin eşit olması adaletin
sağlanmasının ön koşuludur.
Siyasette özgürlük kavramı, kişinin sahip olduğu iradeyle kimseye zarar vermeden ve kimsenin müda-
halesi olmadan davranışlarını yapabilmesinin serbestliği olarak tanımlanır. Özgürlük, davranışların yanı
sıra düşüncenin oluşturulmasını ve onun ifade edilmesini içerir. Özgürlüğün ne olduğu ve nasıl mümkün
olabileceği siyaset felsefesinin temel problemidir. Siyaset felsefesinde özgürlük, ahlaki bir kavram olma-
sından öte pratik bir olgu durumu olarak da ele alınmaktadır.

22