Page 52 - Fen Lisesi Fizik 12 | 4. Ünite

4.

ÜNİTE 4.3. RADYOAKTİVİTE
4.3. RADYOAKTİVİTE

2 3 4 1
2
4
1H + 1H
3
1H + 1H $ 2He + n2He + 0n
1
0
Füzyon, evrendeki temel güç kaynaklarından biridir. İnsanoğlunun bu güç kaynağını kullanabilmesi du-
rumunda enerji sorunu ebediyen çözülür. Uzun zamandır bilim adamları füzyon tepkimelerini Dünya’da
gerçekleştirmek için çalışmalar yapsa da henüz başarılı olamamışlardır.

UYGULAMA 3

Nükleer fisyon ve füzyon olaylarını araştırarak özelliklerini açıklayınız.

4.3.4. RADYASYONUN CANLILAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Radyasyon, maddenin içinden geçerken madde üzerinde çeşitli etkiler meydana getirip maddeye zarar
verebilir. Bugün teknolojinin gelişmesiyle beraber yaşam alanlarında bulunan radyasyon kaynakları da art-
maktadır. Yaşam alanlarına radyasyonun bu kadar girmesi, insan sağlığına zarar vermekte ve bazı durum-
larda bu zararların genler vasıtasıyla diğer nesillere aktarılmasına sebep olmaktadır. Bu zararlara sebep
olan radyasyon türü iyonlaştırıcı radyasyon olarak bilinir.

224 İyonlaştırıcı radyasyon, sahip olduğu yüksek enerjiden dolayı önemli molekül yapılarındaki elektronları
iyonlaştırarak biyolojik organizmaları olumsuz yönde etkileyen bir radyasyon türüdür. X-ışınları, γ ışınları
ile α ve β parçacıkları tarafından meydana getirilir. Hücrenin bu ışın ya da parçacıkları soğurması sonucu
meydana gelen uyarılma ve iyonlaşmalar hücreye zarar vererek hücrenin ölümüne yol açabilir. Tek bir hüc-
renin ölümü problem oluşturmasa da birçok hücrenin ölümü organizma için telafisi olmayan zararlara yol
açabilir. Bu radyoaktif parçacıkların DNA ile doğrudan etkileşimi, hücrenin genetik bilgilerini taşıyan DNA
zincirlerinde kırılmalara yol açarak kromozomlara zarar verebilir. Hücrenin genetik yapısındaki bu bozulma,
gelecek nesillere de aktarılarak kalıtımsal bozukluklara ve kansere yol açabilir.

Radyasyonun zararlarının yanı sıra uygun dozlarda kullanıldığı sürece tıp, endüstri, teknoloji gibi birçok
alanda yararı bulunmaktadır. Radyasyon; gıda sterilizasyonu, kanser tanı ve teşhisi, enerji üretimi, eski
medeniyetler hakkında bilgi sağlanması gibi birçok alanda kullanılır.

Araştırma

Yaşam alanlarında var olan radyasyon kaynaklarını, radyasyondan korunma yollarını ve
radyasyon güvenliğini kapsayacak şekilde bir araştırma yaparak ulaştığınız sonuçları sınıfta
arkadaşlarınızla paylaşınız.