Page 55 - Fen Lisesi Kimya 11 | 3. Ünite

SIVI ÇÖZELTİLER VE ÇÖZÜNÜRLÜK

Derinlere inildikçe sıvı basıncı arttığından dalgıçların soluduğu ha-
vada bulunan azot gazı yüksek basıncın etkisiyle kanda çözünür.
Derinden deniz yüzeyine doğru çok hızlı çıkıldığında sıvı basıncı
aniden düşer ve kanda çözünmüş azotun çözünürlüğü azalır. Çözünür-
lüğü azalan azot, kabarcık oluşturarak gaz hâline geçer. Oluşan gaz ka-
barcıkları kan dolaşımını engelleyerek damarların çatlamasına neden
olur. Bu durum eklem, kol ve bacaklarda ağrı yapar ve vücudun sinir
sistemini etkiler.

Örnek

3
o
0 C’de ve 1 atm basınçta oksijen gazının sudaki çözünürlüğü 2,18.10¯ mol/L’dir. Oksijen gazının aynı
sıcaklıkta 0,5 atm basınçta sudaki çözünürlüğü kaç mol/L’dir?

Çözüm

Gazların çözünürlüğü kısmi basınçları ile doğru orantılıdır.

Buna göre
3
1 atm basınçta O gazının çözünürlüğü 2,18.10¯ mol/L
2
0,5 atm basınçta O gazının çözünürlüğü x
2
3
3
x = 0,5. 2,18.10¯ = 1,09.10¯ mol/L dir.

Örnek

Karbon dioksit gazının bazı basınç ve sı- o Çözünürlük
Koşul Basınç (atm) Sıcaklık ( C)
caklık şartlarında çözünürlük değerleri yan (g/100 g su)
tarafta verilmiştir. A 1 15 C
1
Tablodaki verilere göre karbon dioksit gazı-
B 2 10 C
nın farklı koşullardaki çözünürlüklerini bü- 2
yükten küçüğe sıralayınız. C 0,5 20 C
3

Çözüm

Gazların sudaki çözünürlüğü basınçla doğru, sıcaklıkla ters orantılıdır. Buna göre B koşulunda basınç
en yüksek, sıcaklık en düşük olduğundan gazların çözünürlüğü en fazladır. A koşulunda ise C koşuluna
göre basınç yüksek sıcaklık düşüktür. Buna göre karbon dioksit gazının sudaki çözünürlüğü C > C > C
2 1 3
şeklindedir.

219
KİMYA 11. SINIF