Page 42 - Fizik 11 - 1. Ünite - 1. Bölüm

KUVVET VE HAREKET

B) NET KUVVET ETKİSİNDEKİ CİSİMLERİN HAREKETİ

Bir sistem, net kuvvet etkisinde ise ivmeli hareket eder. Sisteme etkiyen net kuvvet cisimlerin hareket ettiği
yönde ise sistemde hızlanma olur. Sisteme etkiyen net kuvvet cisimlerin hareket ettiği yöne ters ise sistemde
yavaşlama olur.

23. ÖRNEK

Sürtünmesiz yatay düzlemde esnemeyen iple birbirine m 1 = 2 kg
bağlı 2 kg kütleli ve 1 kg kütleli kasalar, 12 N büyüklü- ip m 2 = 1 kg F = 12 N
ğündeki yatay kuvvetle çekilmektedir.

Buna göre her bir kasaya etki eden net kuvvetin ve ipteki gerilme kuvvetinin büyüklüğü kaç N olur?

ÇÖZÜM
m ve m kütleli kasaların oluşturduğu sistemin serbest cisim diyagramı şekildeki gibidir. Sisteme
1
2
etki eden net kuvvet F kuvvetidir. Kasaların aynı süre-
m 1 = 2 kg
N 1 N 2
m 2 = 1 kg de yapacağı yer değiştirmeler eşit olacağından hızları
T - T F = 12 N ve ivmeleri de eşit olur. Newton’ın ikinci hareket yasası
sisteme uygulanırsa
F net = (m + m ) . a ( 12 = (2 + 1) . a ( a = 4 m/s2 olur.
G 1 G 2 1 2
m kütleli kasaya etki eden net kuvvet F 1 , m kütleli kasaya etki eden net
m 1 = 2 kg 1 2
N 1
kuvvet F 2 olarak kabul edilirse m kütleli kasanın serbest cisim diyagramı
1
T çizildiğinde net kuvvetin ip gerilmesine eşit olduğu görülür. m 1 kütleli kasa-
ya etkiyen net kuvvet
F = m . a ( F = T= 2 . 4 ( F = T = 8 N olur.
G 1
1
1
1
1
N 2 m 2 = 1 kg
T ip gerilme kuvveti m 2 kütleli kasaya etkiyen kuvvetlerle de bulunabilir.
T - F = 12 N
F 2 = F - T ( m . a = F - T ( 1 . 4 = 12 - T ( T= 8 N olur.
2

G 2
21. ALIŞTIRMA

Sürtünmesiz yatay düzlem üzerinde bulunan
2 kg kütleli m 1 , 3 kg kütleli m ve 1 kg kütleli m m 1 = 2 kg T 1 m 2 = 3 kg T 2 m 3 = 1 kg F = 30 N
2
3
kolileri esnemeyen iplerle birbirine bağlanarak
30 N büyüklüğündeki yatay F kuvvetiyle çekil-
mektedir. m ve m kütleli koliler arasındaki ipte oluşan gerilme kuvveti T , m ve m kütleli koliler
2
1
2
3
1
arasındaki ipte oluşan gerilme kuvveti T ’dir.
2
Buna göre ip gerilme kuvvetlerinin büyüklükleri T1 oranı kaçtır? (g = 10 m/s2 alınız.)
T 2
ÇÖZÜM

54