Page 47 - Fizik 11 - 1. Ünite - 1. Bölüm

KUVVET VE HAREKET

24. ALIŞTIRMA

Yeterince uzun esnemeyen iplerle birbirine bağlı K, L ve M cisimlerinin kütleleri
sırasıyla 1 kg, 4 kg ve 1 kg’dır. Sürtünmelerin ihmal edildiği ortamda cisimler, şekil-
deki konumlarından serbest bırakılmaktadır.
Buna göre sistem hareket ederken iplerde oluşan gerilme kuvvetlerinin bü-
T 1
K L yüklükleri T1 oranı kaçtır? (g = 10 m/s2 alınız.)
T 2
T 2
M

ÇÖZÜM

28. ÖRNEK

m = 4 kg Şekildeki sistemde sürtünme sadece m ve m kütleli
1
1
2
cisimler arasında olup sürtünme katsayısı 0,3’tür. m
2
kütleli cisme yatay düzleme paralel 36 N büyüklü-
F = 36 N ğünde kuvvet uygulanmaktadır.
Buna göre m kütleli cisim m kütleli cismin üzerin-
1
2
m = 2 kg den düşene kadar cisimlerin ivmesinin büyüklüğü
2
2
kaç m/s olur?
ÇÖZÜM
Cisimlerin serbest cisim diyagramı şekildeki gibidir. F kuvveti cisimleri hareket ettirmek isterken ci-
simler arasındaki sürtünme kuvvetleri, cisimlerin hareketini engelleyecektir. F kuvvetinin etkisiyle
1 yönünde hareket eden m 2 kütlesini cisimler arasındaki sürtünme kuvveti 2 yönüne doğru engeller.
m 2 üzerinde bulunan m 1 kütlesi 2 yönüne doğru ip ile çekilerek hareket eder ve sürtünme kuvveti
hareket yönüne zıt 1 yönünde olur. Bu nedenle sisteme etkiyen net kuvvet bulunurken sürtünme
kuvvetleri harekete zıt yönde olduğundan negatif alınır.

N = G = m . g = 4 . 10 = 40 N N 1
1
1
1
F = F = k . N = 0,3 . 40 = 12 N m 1
S2
1
S1
F S1 F S2
F = m toplam . a ( (F – F – F ) = (m + m ) . a F = 36 N m 2
net
2
1
S1
S2
G 1
(36 – 12 – 12) = (4 + 2) . a
1 yönü 2 yönü
12 = 6 . a ( a = 2 m/s2 olur.
59 59