Page 76 - Fizik 11 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

42
FİZİK 12

6. ÜNİTE : MODERN FİZİĞİN TEKNOLOJİDEKİ UYGULAMALARI > 6.4. Nanoteknoloji
Kavram : Nanoteknoloji, Nanobilim
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı HAYALLERİN GERÇEKLİĞİ 15 dk.
Çalışmanın Amacı Nanoteknoloji ve nanobilim kavramlarını açıklayabilme.

Yönerge: Metinden yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.

HAYALLERİN GERÇEKLİĞİ
Yıl 1890… Hayalî kahramanımız Ali, Anadolu’nun bir şehrinde yaşayan ve fenn­i makine (makine mühen-
disliği) eğitimi alarak yetişmiş bir gençtir. Bir gün yatağına uzanır ve rüyasında geleceğe yolculuk ettiğini
görür. Rüyasında yüksek binaların olduğu ve içinde ışıkların yandığı bir şehirde dolaşmaktadır. Şaşkınlık
içinde kalabalık caddelerde koşuşturan insanları izlemektedir.
Yanından geçen insanların ellerinde tuttukları küçük cihazları yüzüne götürerek konuştuklarını fark edin-
ce hayretle bakıp “Nedir bu herkesteki mustatil (dikdörtgen) alamet?” diye düşündü. O sırada kalabalık
içinden birisi Ali’ye bakarak “Sen yabancısın anlaşılan.” diye seslendi. Ali “Yabancı sayılırım, en son ha-
tırladığım 1307 Safer ayının 12’sindeydik. Şimdi neredeyiz, daha önemlisi hangi zamanedeyiz?” dedi. O
sırada gökyüzü karardı ve yağmur damlaları inmeye başladı. Yağmur yağarken kıyafetleri de her düşen
damlada nokta nokta ıslanmaya başladı. Kendisiyle konuşan kişiye baktığında onun kıyafeti ıslanmıyordu.
Şaşkınlık içinde sordu: “Beyefendi maşallah… Bu nasıl bir mucizedir ki üstünüz ıslanmamakta? Bunun
sebebi ne ola?” Karşısındaki kişi önce güldü ve Ali’ye dönerek “Nanoteknoloji mucizesidir.” dedi. Ali “Nasıl
bir mucizedir bu?” dedi. Yanıt olarak “Devir çok değişti Ali. 'Nano' demek, metrenin milyarda biri kadar kü-
çük bir ölçek. Öyle bir mucize ki kıyafetlerimiz ıslanmaz hatta bazı kıyafetlerimiz yanmaz. Duvarlarımız her
yağmurda kendi kendini temizler, gözlük camlarımız hiç buğulanmaz.” dedi. O sırada Ali “Şahsım fenn­i
makineci ancak bu dediklerinizi hiç duymadım. Newton fiziği ne hâle geldi ki bunları yapar oldunuz?” dedi.
Sorusuna cevap hemen geldi: “Newton bize uzun süre yol gösterdi ancak zamanla onun ortaya koyduğu
ilkeler de değişti. Bu başka bir fizik.” dedi. Ali yine şaşkınlıktan gözleri parlamış hâlde “Etme Efendi, bu iş
gitgide acayipleşiyor. Newton fiziğinden başka fizik mi var?” dedi. “Her şey değişir, senin deyişinle zamane
bunu gerektirir. Şimdi sana camlarımız artık kırılmıyor desem inanmazsın. Nanoteknolojiden ilk defa 1959
yılında bahsedildi, onun adını Richard Feynman (Riçırt Feynman) koydu. 1981 yılında taramalı tünelleme
mikroskobu icat edildiğinden beri gelişti her şey. Amaç, daha küçük boyutlu daha az enerji harcayan ve
daha hızlı çalışan cihazların geliştirilmesi oldu.” Ali “Dediklerin benim için hayal gibi. Başka neler ürettiniz
bunları öğrenerek?” sorusuna cevabı hemen aldı: “Üç grupta üretildi hepsi: nanolevhalar, nanoteller ve
nanoparçacıklar. Maddeler küçüldükçe gözle görülür özellikleri değişir. Örneğin seramik nanoölçekte şe-
killenebilir esnek yapıdadır. Altının rengi kırmızıya döner.” Ali “Her şey küçülmüş maşallah, yemekleriniz
de küçülmediyse karnım zil çalıyor, yiyecek bir şeyi nereden bulurum?” dedi. “Şu köşede beğendiğim bir
yer var, oturalım. Bir şeyler yiyelim seninle. Yemekler bildiğin gibi tabii şimdilik.”
Yemek lafını duyan Ali rüyasından kan ter içinde uyandı. Kendine gelmek için silkelendi. Tahta masanın
üstündeki tabakta duran elmaya baktı. İçinden “Ah elmacığım, tatlı elmacığım, bu zamanların kıymetini bil
elmacığım. Gelecekte sen bütün olarak dişimin arasına sığacaksın elmacığım.” diye söylendi.

Sorular

1. Nanobilimin gelişim sürecini açıklayınız.

2. Nanoteknoloji günlük yaşamda hangi alanlarda kullanılmaktadır?

3. Metinden hareketle nanobilim ve nanoteknoloji kavramlarını kendi cümlelerinizle tanımlayınız.

73
Hazırlayan: Ziya Devrim DOĞAN