Page 80 - Fizik 11 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

FİZİK 12

3. Herhangi bir anda cismin denge noktasına uzaklığına uzanım
Çalışma No.: 8 denirken uzanımın maksimum olduğu nokta genlik, uzanımın
sıfır olduğu nokta da denge noktasıdır. Uzanım, sıfır ile genlik
1. Bu sorunun birden fazla cevabı vardır. Olası cevaplar: arasında her değeri alabilirken genlik ve denge noktası tek bir
1. Cevap: 6 ve 7 değer alır.
2. Cevap: 1 ve 10
2. Bu sorunun birden fazla cevabı vardır. Olası cevaplar: Çalışma No.: 12
1. Cevap: 13, 1 ve 10
2. Cevap: 13, 2 ve 10 1. 3, 6, 9 numaralı kutucuklar
3. Bu sorunun birden fazla cevabı vardır. Olası cevaplar: 2. 1, 2, 4, 5, 7, 8 numaralı kutucuklar
1. Cevap: 13 ve 10 3. 1, 2, 4, 5, 7, 8 numaralı kutucuklar
2. Cevap: 13 ve 16 4. 1, 2, 4, 5, 7, 8 numaralı kutucuklar
4. Bu sorunun birden fazla cevabı vardır. Olası cevaplar: 5. 1, 2, 4, 5, 7, 8 numaralı kutucuklar
1. Cevap: 13, 1 ve 10
2. Cevap: 2 ve 4 6. Yay/sarkaçta cisim ne zaman denge konumundan uzaklaşırsa
oluşan kuvvet onu tekrar denge konumuna doğru çağırma
eğilimindedir. Bu özellikteki kuvvetlere geri çağırıcı kuvvet
Çalışma No.: 9 denir.
1. Öğrencilerin vereceği cevaplarda farklılık görülebilir. Muhte- • Geri çağırıcı kuvvet, yaylarda gerilmeden oluşan kuvve-
mel cevaplar: tin, sarkaçlarda ise yer çekimi kuvvetinin bileşenlerinden
biridir.
• Yay sarkacı, serbest durumda bulunan esnek yayın ucuna
G ağırlıklı cisim asıldığında oluşan sisteme denir. • Cisim bu kuvvetin etkisiyle K ve L noktaları arasındaki
salınım hareketine devam eder.
• Serbest yatay konumda bulunan esnek yayın ucuna bir
kuvvet uygulandığında denge noktası etrafında titreşim • Geri çağrıcı kuvvet konum vektörüne daima zıt yönlüdür.
hareketi yapan sistemdir. • Geri çağırıcı kuvvet cismin yer değiştirmesi ve yay sabiti
ile doğru orantılıdır.
2. Yay sabitine bağlı olduğundan farklı gezegenlerde sarkacın
periyodu değişmez. • Geri çağırıcı kuvvet denge noktasında sıfır, genlik nokta-
larında ise maksimumdur.
3. a) Kütle ve yay sabiti
b) 1. durum olup denge noktası O’da Çalışma No.: 13
c) 1. ve 5. durumlarda olup K ve N’de
ç) Periyot Verilen cevaplar öğrencilere göre farklılık gösterebilir. Muh temel
cevaplar:
d) Uzanım
e) Paralel bağlıdır, azalır. Kavramlarla İlgili Açıklamalarım
f) Seri bağlıdır, artar.
Kütle yay sisteminde denge noktasında iken cisim üzerine etki
eden bileşke kuvvet sıfırdır.
Çalışma No.: 10
Sürtünmesiz yatay bir düzlem üzerinde gerilmemiş veya sıkış-
1. Basit bir sarkaçta denge konumundan bir miktar çıkarılıp ser- tırılmamış yay sabiti k olan yayın ucuna bağlı m kütleli cismin
best bırakılan kütlenin tekrar aynı noktaya gelmesi için geçen bulunduğu konum, denge noktası olarak ifade edilir.
süre periyot olup periyodu etkileyen faktörler uzunluk ve yer
çekimi ivmesidir. Cisim ne zaman denge konumundan uzaklaşırsa yayda oluşan
2. 1 2 3 4 5 6 7 kuvvet, onu tekrar denge konumuna doğru çağırma eğiliminde-
dir. Bu özellikteki kuvvetler geri çağırıcı kuvvettir.
A B C Ç D E F
Geri çağırıcı kuvvet konum vektörüne daima zıt yöndedir.
3. 1. D
2. Periyot Hooke (Huk) Yasası’na göre konum vektörüne daima zıt yönlü
3. Değişmez. olan geri çağırıcı kuvvet , cismin yer değiştirmesiyle doğru
4. Yanlış orantılıdır.
5. geri, ileri Sürtünmelerin önemsenmediği bir ortamda denge konumuna
eşit uzaklıktaki iki nokta arasında ve belirli zaman aralıklarında
6. Azalır. kendini tekrarlayan titreşim hareketi basit harmonik harekettir.
7. Artar/iki kat artar.
Basit harmonik hareket yapan cismin herhangi bir anda denge
Çalışma No.: 11 noktasına olan uzaklığı uzanımdır.
1. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte- Basit harmonik hareket yapan cismin uzanımının en büyük
mel cevaplar şöyle olabilir: değeri genliktir.
Basit sarkacın hareketsiz kaldığı nokta denge noktasıdır. Basit Yay sarkacının periyodu yay sabitine ve cismin kütlesine
sarkacın hızının en büyük değere ulaştığı nokta denge nok- bağlıdır.
tasıdır.
Seri ve paralel yaylara bağlı cisimlerin titreşim periyotlarını
2. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte- bulmak için yayların eşdeğer yay sabiti kullanılır.
mel cevaplar şöyle olabilir:
Basit harmonik hareket yapan cismin herhangi bir anda denge Basit harmonik hareket yapan bir basit sarkacın periyodu ipin
noktasına olan uzaklığına uzanım denir. Basit harmonik hare- boyuna ve bulunduğu yerin yer çekimi ivmesine bağlıdır.
ket yapan cismin uzanımının en büyük değerine genlik denir.
77