Page 13 - Kimya 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

4 KİMYA 9

1. ÜNİTE : KİMYA BİLİMİ > 1.1. Simyadan Kimyaya > 1.1.1. Kimyanın Bilim Olma Süreci
Kavram : Simya
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi, Karar Verme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı SİMYA VE KİMYA 35 dk.
Çalışmanın Amacı Hennig Brand (Henik Brant) ve Robert Boyle (Rabırt Boyl) hakkında verilen bilgiler yardımıyla kendi çıkarımlarını yaparak
simya, simyacı, bilim, bilim insanı kavramlarının tanımını yapabilme; simya ve modern kimya bilimi arasında ilişki kurabilme.

Yönerge: Aşağıdaki metinleri okuyarak soruları cevaplayınız.

Tesadüfi Bir Keşif
Adi metalleri (kurşun vb.) altına dönüştürdüğüne
ve yaşamı süresiz uzatabildiğine inanılan “filozof
taşı” nı arayan simyacılardan Hennig Brand (Hen-
nih Brand) 1669 yılında, her gece olduğu gibi altın
yapmanın bir yolunu arıyordu.
O dönemde araştırmalarını idrar üzerine yoğunlaştı-
ran ve çok fazla insan idrarı toplayan Brand, idrarı
konsantre şurup hâline gelinceye kadar kaynatmış-
tır. Daha sonra kırmızı yağ kıvamındayken damıt- Görsel 1: Simyacı
mış, kalan karışımı da üst kısmı siyah süngerimsi, alt kısmı ise kristalli bir yapı oluşana kadar soğu-
maya bırakmıştır. Brand; kristalli yapıyı atıp, kalan süngerimsi kısmı kırmızı yağla karıştırarak 16
saat boyunca tekrar kaynatmıştır. Parlayan dumanlar, kabı doldurarak öyle güçlü bir koku yaymıştır
ki Brand, kurşunu altına çevirecek efsanevi iksiri bulduğunu düşünmüştür.
Bunun aradığı iksir olmadığını anlayan Brand, büyük bir hayal kırıklığı yaşamasına rağmen fosfor
elementine rastlamış fakat bu gizli keşfinde aldığı notları uzun süre gizli tutmuş ve altın sentezleme
çalışmalarına bulduğu fosfor elementi üzerinden devam etmiştir. Elementlerin birçoğu, günümüz-
de kullandığımız bazı bileşikler ve birçok farklı amaç doğrultusunda yapılan çalışmalar simyacılar
tarafından sınama yanılma yoluyla keşfedilmiştir. Yaşam için önemli bir potansiyeli teşkil eden bu
maddeler, günümüzde değişik alanlarda kullanılmaya devam etmektedir.

Kuşkucu Kimyager
Modern kimya biliminin öncüsü olan Robert
Boyle’un (Rabırt Boyl) kimya ve fizik alanında
birçok eseri bulunmaktadır. The Sceptical Ch-
ymist (Kuşkucu Kimyager) adlı ünlü yapıtını
yayımlayarak elementleri, maddenin parçala-
namayan yapı taşları olarak açıkça tanımlayan
Boyle, kimyasal bileşiklerle basit karışımlar
arasında ayrım yapmış; kimyasal birleşmede
özelliklerin tümüyle değiştiğini, basit karışım-
larda ise böyle değişimler olmadığını söylemiş-
tir. Boyle; gazlarla ilgili 43 deney yapmış ve bu Görsel 2: Robert Boyle
deneylerde günümüzdeki bilim insanlarının kullandıkları yöntemleri kullanmıştır. Boyle, gazların
havadaki basıncıyla havanın hacmi arasında bir ilişki olduğunu ortaya çıkarmıştır. Bunun sonucun-
da da bugün “Boyle Kanunu” olarak bilinen prensipler meydana gelmiştir. Boyle, bilimin insanlar
arasında anlaşılır olabilmesi için de çalışmış ve bunun için 42 kitap ve pek çok makale yazmıştır.
Keşifleri turnusol kâğıdını ve basit yapıda bir buzdolabını içermektedir. Suyun donunca genleştiğini
göstermiş, elementin ilk modern tanımını yapmış ve “Hava, basınçlı olduğuna göre atomun parçaları
arasında boşluk olmalıdır.” diyerek de atom teorisine büyük bir katkıda bulunmuştur.

12
Hazırlayan: Aylin IŞIK