Page 152 - Kimya 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

84
KİMYA 9

4. ÜNİTE : MADDENİN HÂLLERİ> 4.1. Maddenin Fiziksel Hâlleri> 4.1.1. Maddenin Farklı Hâllerde Olmasının Canlılar ve Çevre İçin Önemi
Kavram : Kırağılaşma
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı MOR KRİSTALLER 10 dk.
Çalışmanın Amacı Kırağılaşma olayını kavrayabilme.
Yönerge: Aşağıdaki metni okuyarak soruları cevaplayınız.

Melike Öğretmen, kırağılaşma olayını
açıklamak için derste öğrencilerine şu
anısını anlatıyor:
“Öğretmenliğimin ilk yıllarıydı. Şubat
tatili nedeniyle memleketime gidiyordum.
Bindiğim otobüs gece 2 gibi Çorum’da-
ki bir dağ tesisinde dinlenme molası
vermek için durdu. Ben de uyandım ve
bir çay içmek için inmeye karar verdim
ama hareket etmek istediğimde saçları-
mın gelmediğini fark ettim. Başımı ısrarla
çekmeme rağmen uyurken cama dayadı-
ğım saçlarım, buz tutan cama yapışmış
durumdaydı. Bir yandan gülüp bir yandan
da camdaki buz tutmuş saçlarımı tırnak- Görsel: İyot kristalleri
larımla kazıdım.”
“Otobüsün içinin ve dışarısının sıcaklık farkının fazla olmasından kaynaklanan bu olayın benzerini
şimdi gösteri deneyimizde göreceğiz.” diyen Melike Öğretmen behere bir miktar iyot kristalini koyu-
yor. Buz parçalarını bir petri kabına koyarak beherin üzerini tam kapatacak şekilde yerleştiriyor. Sa-
cayağı üzerine koyduğu beheri ısıtmaya başlıyor. Öğrencilere önce iyot katısının sıvı hâle geçmeden
mor buharlar meydana getirdiğini, sonra da buz dolu petri kabının behere bakan dış kısmında mor
kristaller oluşturduğunu gösteriyor.

1. Kırağılaşma kavramını tanımlayınız. Kırağılaşma olayının tarım ürünlerini nasıl etkileyeceğini açıklayınız.

2. Melike Öğretmen’in yaptığı gösteri deneyinde hangi hâl değişimleri, nasıl gerçekleşmektedir?

3. Gökyüzünün masmavi ve berrak olduğu günlerde uçakların havada bıraktığı beyaz izleri görmek mümkündür.
Bu izlerin kırağılaşma olayına örnek verilip verilemeyeceğini açıklayınız.

151
Hazırlayan: Nevruze ERKAN ERKOÇ Hazırlayan: Nurten KULE