Page 184 - Kimya 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

103
KİMYA 9

5. ÜNİTE : DOĞA VE KİMYA > 5.2. Çevre Kimyası > 5.2.1. Hava, Su ve Toprak Kirliliğine Sebep Olan Kimyasallar
Kavram : Kimyasal Kirletici
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı MİKROPLASTİKLER 20 dk.
Çalışmanın Amacı Kimyasal kirletici kavramının tanımını yapabilme.
Yönerge: Aşağıdaki görsel ve metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Plastik kirliliğiyle ilgili yapılan yeni araştır-
malarda yerleşim olmayan ıssız adalardan
kutuplara hatta dünyanın en derin noktası
olan Mariana Çukuru’na kadar birçok yerde
mikroplastik parçalarına rastlanıldığı orta-
ya çıkmıştır. Çevredeki plastikler; rüzgâr,
hava, güneş ışığı, sulardaki dalga, akıntı,
gelgit, tuzluluk, canlı faaliyetler vb. etkilerle
parçalanarak mikroplastiklere dönüşmek-
tedir. Mikroplastikler, insan vücuduna
beslenme veya solunum yoluyla girebilir.
İnsanların içtikleri sularda (çeşme ve şişe
suyu), günlük beslenmede yaygın tükettiği
yiyeceklerde (tuz, midye, karides, balık gibi
su ürünleri; şeker, bal), soda vb. içeceklerde
mikroplastikler tespit edilmiştir. Son dö-
nemde yapılan çalışmalarda, soluduğumuz
havada ciddi oranda mikroplastiklerin bu-
lunduğu ve bunların yoğun olarak sentetik
tekstil ürünlerinin aşırı kullanımına bağlı
mikroliflerden kaynaklandığı görülmüştür.
Plastiklerin üretimi esnasında ağır metal-
ler; Pb, Cu, Cd, ftalatlar, [Bisfenol A (BPA)]
vb. toksik bileşenler kullanılmaktadır. Aynı
zamanda bu toksik maddeler mikroplastik
parçalarında da bulunur. Ayrıca mikroplas-
tiklerin çevredeki sularda çeşitli organik ve
inorganik toksik kirletici maddeleri tutarak Görsel: Mikroplastik
yüzeylerinde biriktirebilme ve kirleticileri canlılara taşıyabilme potansiyelleri mevcuttur. Mikroplas-
tikler, atık su arıtımı sırasında filtrelenemez ve genellikle deniz, göl, nehir vb. tatlı-tuzlu su ortamla-
rına doğrudan salınırlar.
Farklı boyutlardaki plastik parçalarını besin zannederek yutan her türden; balık, balık larvaları, sü-
rüngenler, omurgasız canlılar, kuş ve memeli organizmalar yaşamını kaybetmektedir.
2016’da Akdeniz kıyılarında her ay yapılan örnekleme çalışmasında toplam 1.137 balığın yarısından
fazlasının sindirim siteminde mikroplastik parçacık bulunduğu rapor edilmiştir.

183