Page 172 - Tarih 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
TARİH 9
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi 92
3. ÜNİTE : ORTA ÇAĞ’DA DÜNYA > 3.2. Tarımdan Ticarete Ekonomi
Kavram : Kervansaray
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Tarihsel Kavrama Becerisi

Çalışmanın Adı SULTANHANI’NDA BİR GÜN 20 dk.
Çalışmanın Amacı Kervansarayların toplumsal faydalarını değerlendirebilme.

Yönerge : Aşağıdaki metni okuyup soruları cevaplayınız.

Sultanhanı’nda Bir Gün

Tarih öğretmeni, eski zamanlarda kervanların güvenliği ve konaklaması için ana yol kenarında te-
sis edilen kervanlardan bahsederken Gökçe’nin yaz tatilinde Aksaray’da amcası ile gezdikleri Sultan
Han’da geçirdiği bir gün aklına geldi. Gördüklerini öğretmeni ve arkadaşları ile paylaşmak için sabır-
sızlanıyordu. Söz alarak başladı anlatmaya:
“ Öğretmenim, arkadaşlar, amcam Aksaray’da yaşıyor ve yaz tatilinde onun yanına gittim. Tarihî ve
doğal güzelliklerine hayran kaldım ama en çok Sultanhanı’nda geçirdiğim bir gün çok özeldi. Sanki
geçmişe bir yolculuk yapmıştım. Eve döndüğümde kervansaraylar ile ilgili bir araştırma yaptım. Siz-
lerle öğrendiklerimi paylaşmak isterim: Arkadaşlar biliyorsunuz Türkler Anadolu’da pek çok cami, has-
tane, köprü, kale yapmışlar. Bu eserler arasında kervansarayların çok önemli bir yer tuttuğunu öğren-
dim. Aksaray eskiden önemli ticaret yollarının geçtiği bir yermiş ve tüccarlar buraya geldiklerinde bu
kervansarayda konaklarmış. Kervansaraylarda konaklayan yolcular din, dil, ırk fark gözetilmeden üç
gün kalabilir, günde iki öğün yemek hizmetinden yararlanırmış. Banyo ihtiyaçları karşılanan, hayvan-
larına bakılan ve yem temin edilen, hasta olanların tedavi edilebileceği her türlü imkânın bulunduğu
kervansaraylarda yolculardan üç gün süreyle hiçbir ücret alınmaz, tüm giderler vakıftan karşılanırmış.
Kervanlar burada geçici olarak konakladığı zamanlar beraberlerinde getirdikleri malları pazarlarken
hem ticaretin hem de sosyal ve kültürel hayatın gelişmesini sağlarmış. Genellikle yaya yürüyüşü ile
8–10 saati geçmeyen, deve ile de bir gün süren 35–40 kilometrelik mesafelerde inşa edilirmiş.

Anadolu’da 11. ve 13. yüzyıllarda iki yüze yakın kervansarayın bulunduğunu öğrendiğimde şaşkınlı-
ğımı gizleyemedim. Kervansaraylar Anadolu’yu bir ağ gibi sardığı için ıssız yerler hakkında amcamın
‘Kuş uçmaz kervan geçmez.’ deyimini neden kullandığını daha iyi anladım.

Görsel 1 Görsel 2

1. Kervansaray nedir? Buralarda verilen hizmetler nelerdir?

169