Page 174 - Tarih 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
TARİH 9
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi 93
3. ÜNİTE : ORTA ÇAĞ’DA DÜNYA > 3.2. Tarımdan Ticarete Ekonomi
Kavram : Han
Genel Beceriler : Bilgi Okuryazarlığı Becerisi
Alan Becerileri : Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi

Çalışmanın Adı HAN 20 dk.
Çalışmanın Amacı Ticari işlevi olan “Han” terimini kavrayabilme.

Yönerge: Verilen infografiği inceleyerek aşağıdaki soruları cevaplandırınız.

SOSYAL EKONOMİ
Han, bir ticaret kervanının her tür- Anadolu’nun kıtalar arası coğra- ŞEHİRLEŞME
lü ihtiyacını karşılayabilecek sos- fi bir konumda bulunması, ticari Mevlana’nın babası Bahaeddin
yal tesis hüviyetine sahiptir. Farklı faaliyetlerin aksatılmaması, yol Veled’in Konya’ya ilk gelişinde I.
yöre insanları bu mekânlarda bir- emniyetinin sağlanabilmesi, farklı Alaaddin Keykubad’a “İmamla-
birleri ile sosyal temasları netice- cins malların değişik bölgelere rın ineceği yer medrese, şeyhlerin
sinde kendi kültürlerini diğerlerine nakledilerek gerekli ihtiyacın karşı- hangâh, beylerin saray, tüccarların
aktarırlardı. Bu kurumlar ayrıca lanabilmesi açısından bu binaların han, rindlerin zaviye, gariplerin
Anadolu’nun Türkleşmesi ve İs- yapımına ve işletilmesine özel bir mastaba” olduğunu söylemiştir.
lamlaşmasına da büyük katkılar önem verilmiştir.
sağlamıştır.

İSLAM HAN MİMARİ
“Rızkın onda dokuzu ticaret- Hanlar, çeşitli mal ve eşyanın alı- Klasik dönem hanlarında
tedir.” (Hadis) nıp satıldığı, uzak yollardan gelen mekânların yerleşimi esas iti-
“Güvenilir, dürüst tacir; pey- yolcuların, seyyahların, tüccarların bariyle alt katta avluyu çev-
gamberler, sıddıklar ve şehit- konakladığı, hayvanlarının barındı- releyen revaklar ve revakların
lerle beraberdir.” (Hadis) ğı fonksiyonel yapılardır. gerisinde tüccar oda-depoları,
üst katta ise revaklı koridorlara
birer kapı ve pencereyle irti-
KERVANSARAY
İslam kültür dünyasında şehirler batlanan odalardan ibarettir.
arası kavşak noktalarında ticaret
ve hac kervanlarının konakladığı,
şehirlerde yolcuların misafir edilip
ticari faaliyetlerin yapıldığı gör-
kemli ve çok mekânlı yapılara ker-
vansaray adı verilir.

MİMARİ SOSYAL
GÜVENLİK Kervansaraylar geleneksel
Kervansaraylar ticari mahiyet- “İnsanlar kervansaraylarda 3
te ve meskûn mahal dışında mimarimizi yansıtan eserler- güne kadar ücretsiz kalır ve
dir. Özellikle taç kapılar ana
olduğu için her an düşman cephede yapının ihtişamını ve herhangi bir minnet göster-
veya eşkıya taarruzuna maruz meleri beklenmezdi. Aksa-
kalabilmekteydi. Bu nedenle yaptıran kişinin prestijini yan- ray’daki Sultanhanı’nın taç
sıtmak üzere en özenli mal-
daha çok içe dönük karak- kapısı üzerinde ‘El-minnetü
terde yapılar olarak inşa edil- zemelerin seçildiği, en güzel lillah’ yazar. Minnet sadece
süslemenin bulunduğu yapı-
miştir. Dıştan masif, yüksek lardır. Diğer yapılarda olduğu Allah’adır. Orayı yaptıran kişi-
duvarlarla çevrili ve tek girişi lere, sultanlara minnet duyul-
vardır. Pencereler genellikle gibi kervansaraylarda da geo- masına gerek yok, minnet edi-
metrik süsleme yoğun olarak
mazgal şeklindedir. Çok gü- lecek olan sadece Allah’tır.”
venli yerlerdir. kullanılmıştır. Bunun yanında
rumi motifler, yapıların kita-
belerinde ayet ve hadisler yer
almıştır.

171