Page 20 - Coğrafya 10 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü COĞRAFYA 10 4

Nüfusun Eğitim Durumu: Nüfusun okuryazarlık oranı, önemli nüfus verilerindendir. Dünyada genel
olarak okuma yazma oranı gelişmişlik düzeyi ile paralellik göstermektedir. Gelişmiş ülkelerin tamamında
okuma yazma oranı %90'ın üzerindedir. Gelişmemiş ülkelerde okuryazarlık oranı düşüktür. Düşük okur-
yazar oranına sahip ülkelerin genellikle Afrika kıtasında olduğu görülmektedir.
Nüfusun Kentleşme Durumu: Kentlerde yaşayan nüfusun toplam nüfusa oranına kentsel nüfus oranı
denir. Dünya üzerinde yakın zamana kadar kırsal bölgelerdeki nüfus miktarı, kentsel bölgelerdeki nüfus
miktarından fazla olmuştur. Sanayi Devrimi'nden sonra nüfusun kentleşme oranı hızla yükselmiş 2008
yılından itibaren %50'nin üzerine çıkmıştır. Bir ülkenin kentsel nüfus oranı, gelişmişlik düzeyi ile yakından
ilgilidir. Gelişmiş ülkelerde ekonomik faaliyetlerin şehirlerde yoğunlaşması ve şehirlerde iş bulma imkân-
larının fazla olması, kentsel nüfus oranlarının yükselmesine neden olmaktadır. Az gelişmiş ülkelerde ise
tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin ön plana çıkması nedeniyle nüfusun kentleşme oranı düşüktür.
Nüfusun İş Kollarına Göre Dağılımı: Nüfusun önemli yapısal özelliklerinden biri de çalışan nüfusun (ak-
tif nüfus) iş kollarına dağılımıdır. Üç ana ekonomik faaliyet türü; tarım (tarım, hayvancılık, ormancılık,
balıkçılık, madencilik), hizmet (eğitim, sağlık, güvenlik, ulaşım, ticaret, turizm vb.) ve sanayi (imalat, inşaat
vb.) sektörleridir. Gelişmiş ülkelerde çalışan nüfusun büyük bir bölümü hizmet ve sanayi sektörlerinde yer
alırken tarım sektöründe çalışanların oranı düşüktür. Az gelişmiş ülkelerde tarım sektöründe çalışma oranı
diğer sektörlere göre daha yüksektir.

Örnek Sorular 4
KAMERUN KANADA

Tarım Hizmet Sanayi

Yukarıdaki grafiklerde Kanada ve Kamerun’da çalışan nüfusun iş kollarına dağılımı verilmiştir.
1. Hangi ülkenin daha gelişmiş olduğu söylenebilir? Gerekçesiyle açıklayınız.

2. Hangi ülkede nüfusun okuryazar oranının daha yüksek olduğu söylenebilir?

3. Hangi ülkede nüfusun kentleşme oranının daha yüksek olduğu söylenebilir?

19