Page 21 - Coğrafya 10 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

4 4 COĞRAFYA 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

2. Yönerge Nüfus artışının etkileri ve önemi ile ilgili çıkarım yapmaları sağlanır.

NÜFUS ARTIŞI, NÜFUS ARTIŞININ ETKİLERİ VE NÜFUSUN ÖNEMİ
Doğumlar, ölümler ve göçler bir yerdeki nüfusun artması ya da azalmasındaki temel faktörlerdir. Bunla-
rın yanında savaşlar, doğal afetler, salgın hastalıklar, beslenme koşulları, sağlık koşulları, eğitim düzeyi,
kadının iş hayatına girmesi, nüfus politikaları gibi faktörler de doğum, ölüm ve göçleri etkilemesi ne-
deniyle nüfus artış hızını etkileyen diğer faktörlerdir. Doğum ve ölümler dikkate alınarak hesaplanan,
göçlerin dâhil edilmediği yönteme doğal nüfus artışı denir. Doğum ve ölümler gibi göçler de nüfusun
artmasında ya da azalmasında etkilidir. Doğum ve ölümlerin yanında göçlerin de dikkate alınarak yapı-
lan hesaplama yöntemine gerçek nüfus artışı denir.
Bir ülkede nüfus miktarındaki artışın olumlu ya da olumsuz etkileri ülkeden ülkeye değişir. Doğal kay-
nakları son derece kısıtlı ve ekonomik yönden geri kalmış ülkelerde nüfusun hızlı artması genellikle
olumsuz sonuçlar doğurur. Bunun yanında doğal kaynak zenginliği fazla ve ekonomik yönden gelişmiş
ya da hızla gelişmekte olan ülkelerde nüfusun artması olumlu sonuçlar ortaya çıkarır.

Nüfus Artışının Olumsuz Sonuçları Nüfus Artışının Olumlu Sonuçları
(Kalkınma hızı düşük ülkelerde) (Kalkınma hızı yüksek ülkelerde)

Kişi başına düşen millî gelir azalır. Vergi gelirleri artar.
Demografik yatırımlar artar. Mal ve hizmetlere talep artar.
Kalkınma hızı azalır. Yeni iş alanları doğar.
İşsizlik oranı artar. Üretim artar.
Tasarruflar azalır. Üretim ve ihracatta rekabet artar.
İç ve dış göçler artar. İş gücü ucuzlar.
Dış ticaret açığı artar. Asker sayısı artar.

Nüfus; ülkelerin kalkınması, doğal kaynakların işletilmesi, üretim ve tüketim seviyesi, siyasal ve askerî
güç potansiyeli gibi konularda son derece etkili bir unsurdur. İyi eğitim görmüş, nitelikli genç nüfus;
yeni iş alanlarının açılması, girişimcilik, teknolojiyi daha iyi kullanma ve yeni teknolojiler geliştirme gibi
kalkınma unsurlarında etkili bir unsurdur.

Örnek Sorular:

Ülke Doğum Oranı Ölüm Oranı Doğal Nüfus Gerçek Nüfus
(%0) (%0) Artış Hızı (%0) Artış Hızı (%0)
I 22 8 14 7
II 15 12 3 7
III 16 8 8 8
İlk üç soruyu yukarıdaki tabloya göre cevaplayınız.

1. Göçlerin nüfus artış hızını etkilemediği ülke hangisidir? Tablodaki hangi veri bu duruma kanıt oluşturur?

2. Hangi ülkenin göç aldığı söylenebilir? Tablodaki hangi veri bu duruma kanıt oluşturur?

3. Hangi ülkenin göç verdiği söylenebilir? Tablodaki hangi veri bu duruma kanıt oluşturur?

20