Page 48 - Coğrafya 10 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü COĞRAFYA 10 11

Örnek Sorular
Ön bilgileriniz ve yukarıda verilen haritalardan yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Yoğun olarak kullanılan boğaz ve kanallar hangileridir?

.................................................................................................................................................................................

2. Haritada gösterilen deniz yolu güzergâhlarının daha çok Amerika, Avrupa ve Asya kıtaları arasında yoğunlaşma-
sının nedenleri nelerdir?

.................................................................................................................................................................................

4. Hava yolu ulaşımının en fazla gerçekleştiği kıtalar hangileridir?

.................................................................................................................................................................................

5. Hava yolu ulaşımının gelişmesinin turizme etkileri nelerdir?

.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................

4. Yönerge Aşağıdaki metinden hareketle ulaşımın etkileri analiz edilir.
Ulaşım olanakları ve şekilleri tarihte pek çok büyük medeniyetin ortaya çıkmasına yardımcı olmuştur.
Özellikle ulaşım araçlarında meydana gelen gelişmelerle birlikte daha uzak mesafelere gitme imkânlarının
ortaya çıkması insanların çevrelerini daha hızlı ve iyi tanımalarını beraberinde getirmiş, ulaşım ağlarını
iyi organize eden devletler, bulundukları coğrafi mekânda uzun süre hâkimiyetlerini sürdürmüşlerdir.
Ulaşımın diğer bir etkisi ve önemi de toplumun, sağlık ve eğitim olanaklarına erişmesi ile kültürel ve sa-
natsal faaliyetlere katılımını sağlamaktır. Başta sağlık olmak üzere eğitim, alt ve üstyapı hizmetlerinin hızlı
ve sağlıklı gerçekleşebilmesi ise büyük ölçüde ulaşım şartlarının durumuna göre şekillenmektedir. Diğer
taraftan yakın veya uzak mesafelerle ilişkilerin geliştirilmesi, sosyal ve kültürel etkileşmenin sağlanmasın-
da ulaşım olanakları etkili bir yer tutmaktadır. Aynı zamanda ekonomik bir faaliyet olan ulaşım ile ekono-
mik gelişmişlik arasında çift yönlü bir etkileşim söz konusudur. Bir taraftan gelişmiş bir ekonomi, ulaşım
şartlarının çok iyi olmasını gerektirirken var olan iyi ulaşım olanakları ise ekonomik yatırımlar için cazip
bir ortam oluşturmaktadır. Ekonomik gelişmişliğin yanı sıra ulaşımın başta sanayi ve turizm olmak üzere
diğer ekonomik sektörlerle de vazgeçilmez bir bağlantısı bulunmaktadır. Ham maddelerin işleme tesisleri-
ne ulaştırılması, mamul veya yarı mamul maddelerin tüketim noktalarına taşınmasında ulaşım imkânları
göz ardı edilemez bir gerekliliktir. Yine turizm faaliyetlerinin geliştirilebilmesi için bu faaliyete katılanların
güvenli ve rahat bir şekilde faaliyette bulunacakları alanlara taşınması en önemli önceliklerden birini teş-
kil etmektedir. Ulaşım faaliyetleri, çevre şartlarından etkilenme ve çevresel değişiklikler oluşturma gibi iki
yönlü bir ilişkiye sahiptir. Örneğin iklim ve yerşekilleri ulaşım faaliyetleri için belirleyici olurken zaman
zaman ulaşım faaliyetleri; verimli tarım alanlarının kaybedilmesi, bitki örtüsünün tahribi, fosil yakıt kul-
lanımına bağlı hava kirliliği vb. çevresel sorunlara neden olmaktadır. (auzefkitap.istanbul.edu.tr)
Örnek Soru
1. Metinden ulaşımın tarihî, sosyal, ekonomik ve çevresel etkilerine örnekler veriniz.

.................................................................................................................................................................................

47