Page 22 - Felsefe 10 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FELSEFE 10 5

3. ÜNİTE: Felsefenin Temel Konuları ve Poblemleri
Konu Din Felsefesi 30 dk.

Kazanımlar 10.3.5. Din felsefesinin konusunu ve sorularını açıklar.

1. Yönerge Öğrencilerin aşağıda verilen Tanrı’nın varlığı ile ilgili metni okuyarak soruyu cevaplamalarını
sağlayınız.

Evrenin yaratılıp yaratılmadığı, Tanrı’nın ve ölümden sonra yaşamın var olup olmadığı konuları
tüm insanlığın, bilimin ve din felsefesinin tartışma konuları içinde yer almaktadır. İlk çağlardan gü-
nümüze kadar insan gökyüzünü merak etmiş, nasıl var olduğunu sorgulamış, ölümden sonra yaşamın
nasıl olacağını merak etmiştir.
Bu bağlamda ortaya konan görüşler farklı felsefe öğretilerinin oluşmasına vesile olmuştur. Tan-
rı’nın varlığını kabul eden teizm ile Tanrı’nın varlığını kabul etmeyen ateizm arasındaki görüş farklılığı
günümüzde de devam etmektedir.
Tanrı’nın var olduğunu kabul eden yaklaşımlar kendi içinde farklılıklar göstermektedir. Bu farklılık-
lar, Tanrı’nın evreni var etme amacı ile Tanrı’nın nasıl olduğuna ilişkin değerlendirmeleri içermektedir.
Teizm, deizm, panteizm ve panenteizm, Tanrı’nın var olma durumunu farklı şekillerde ifade etmektedir.
Teizm, Tanrı’yı evrenin yaratıcısı ve koruyucusu olarak görür; evrendeki her şey Tanrı’nın iradesi ile
gerçekleşir. Deizme göre Tanrı evreni yarattı ama evrenin işleyişine karışmıyor. Panteizm, Tanrı ve evreni
bir tutmaktadır. Panenteizm ise Tanrı’yı soyut, mutlak ve değişmez gibi yönleriyle evrenin üstünde;
somut, göreli ve değişen yönleriyle de evrenin içinde görür. Ateizm ise Tanrı’nın varlığını kabul etmez.
Agnostisizm, Tanrı’nın var olduğunun ya da var olmadığının kanıtlanamayacağını ileri sürer.
Soru: Buna göre Hallac-ı Mansur’un aşağıdaki dizelerde dile getirdiği Tanrı anlayışı hangi
görüşü yansıtmaktadır? Noktalı yere yazınız.
Ben sevdiğim ve hayran olduğum oyum
Sevdiğimde ben başkası değildir
Biz bir bedende iki ruhuz
Sen beni görünce onu görüyorsun
Tıpkı onu görünce beni de gördüğün gibi.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. Yönerge Öğrencilerin evrenin varoluşu ile ilgili aşağıda verilen metni okuyarak soruları cevaplamalarını
sağlayınız.

Evrenin sonlu olup olmadığı sorusu ilk çağlardan günümüze kadar merak ve araştırma konusu ol-
muştur. Antik Yunan filozoflarından Platon, Timaios diyaloğunda kozmoloji ve doğa öğretisine ilişkin
görüşlerini dile getirmiştir. Platon, evrenin en yüksek iyi olan Tanrı tarafından yaratıldığını ve düzene
sokulduğunu ifade etmiştir. Evrenin sonlu olduğunu kabul eder. Platon’un öğrencisi Aristoteles de
evrendeki hareketin kaynağı olarak Tanrı’yı gösterir. Aristoteles’e göre evrene hareket veren unsur Tan-
rı’dır. 9. yy.da yaşamış olan İslam filozofu El- Kindî’ye (Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi,26.
cilt, s. 41) göre de evren öncesiz değildir, sonradan olandır. Evreni var eden bir başlatıcı var olmalıdır.
Bunları var eden, kendi varlığı ile zorunlu olan sonsuz bir varlık olmalıdır. Bu varlık da Tanrı’dır.
Giordano Bruno da evrenin sonsuz olduğunu vurgulamıştır. Bruno, Tanrı’nın doğada var olduğu-
nu, evren ile yaşamın sonsuz olduğunu dile getirmiştir. (Prof. Macit Gökberk, Felsefe Tarihi, s. 231, 232.
Remzi Kitapevi yayınları)
Evrenin var oluşu ile ilgili günümüzde yoğun bilimsel çalışmalar yapılmakta ve teoriler/kuramlar
ortaya konmaktadır. Bu bilimsel yaklaşımlardan biri de termodinamiğin ikinci yasası olarak adlandı-
rılan entropidir. Entropi, bir sistemdeki kayıplara sebep olan düzensizliklerin ve kararsızlığın bir ölçü
südür. (Entropi, avys.omu.edu.tr). Entropi yasası ile evrenin başlangıcı ve sonu olduğu iddiası bilimsel

21