Page 54 - Fizik 10 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri
P. 54

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü                                             FİZİK 10       12

             5. Yönerge   Snell Yasası’nın matematiksel modeli verilir.



                    n 1  Sinθ 1   =  n 2  Sinθ 2    Deneylerden elde edilen veriler ışığında ortaya konulan
              n 1  : 1. ortamın kırılma indisi     Snell Yasası'yla ışığın farklı ortamlar arasındaki geçişi mo-
              n 2  : 2. ortamın kırılma indisi     dellenmiştir.  Bu  modele  göre  ortamın  kırılma  indisi  ile
              θ 1   : Gelme açısı                  ışığın ortamdaki hızı ters orantılıdır. 4. Yönerge'deki simü-
                : Kırılma açısı                    lasyon kullanılarak ışığın farklı ortamlara geçişi sırasındaki
              θ 2
                                                   davranışları gözlemlenebilir. Ortamların kırılma indisleri
                           =        =              arasındaki fark arttıkça ışığın sapma miktarı da artacaktır.
                     Sinθ 1  n 2  v 1
                     Sinθ 2  n 1  v 2


             Örnek Soru
            Şekilde ışığın ayırıcı yüzeyle yaptığı açı, izlediği
            doğrultular ve ortamların kırıcılık indisleri ile il-
            gili bilgiler bulunmaktadır.
            Buna göre
              I. Işığın gelme, kırılma ve sapma açılarını bu-
               lunuz.                                                42 0
             II. Ortamların kırıcılık indislerini kıyaslayınız.
            III. Işığın bu ortamlardaki hızlarını kıyaslayı-
               nız.



            Cevap: a) Işığın gelme açısı = 90 - 42 = 48
                                        0
                                  0
                                     0
                    Işığın kırılma açısı = 30 0
                    Işığın sapma açısı = 48 - 30 = 18
                                         0
                                  0
                                     0
                  b) Ortam değiştiren ışın, normale yaklaşarak kırıldığı için az kırıcı ortamdan çok kırıcı ortama geçmiştir.

                    n1 < n 2
                  c) Işık, az kırıcı ortamda çok kırıcı ortama göre daha hızlı hareket eder.

                    V1 > V 2
             6. Yönerge  Kazanım kavrama soruları çözülür.
             Sorular
             1 Şekilde K ortamında ilerleyen ışın L ortamına geçerken kırılarak normale yaklaşmıştır.

                                                             N


                                                            α
                                            n K                         K
                                                                        L
                                            n L
                                                              θ





                Kırılma açısının (θ) azaltılması için
                  I.  gelme açısı (α)
                 II. K ortamının  kırılma indisi (n )
                                            K
                III. L ortamının kırılma indisi (n   )
                                           L
                nasıl değiştirilmelidir?
                                                                                                    53
   49   50   51   52   53   54   55   56   57   58   59