Page 35 - Tarih 10 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

7 TARİH 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

Görsel 6: Divanıhümayun

2. Yönerge Divanıhümayun’a katılan devlet adamları ve görevleri açıklanır.

Topkapı Sarayı’nda Divanıhümayun toplantılarına padişah, veziriazam, vezirler, kazasker, defterdar
ve nişancı katılırdı. Ayrıca deniz kuvvetlerinden yani donanmadan sorumlu kaptanıderya ile yeniçeri
ağasıda bu toplantılarda hazır bulunurdu. Veziriazam, memleket idaresi ve tımar meseleleri ile ilgili
davalardan sorumluydu. Dinî ve adli konularda kazasker, mali meselelerin çözümünde ise defterdar
görevliydi. Divanıhümayun’a önceleri padişah başkanlık ederken Fatih Sultan Mehmet döneminden
itibaren veziriazam başkanlık etmeye başladı. Fatih, devletin idare merkezi olduğunu göstermek için
Topkapı Sarayı’na “Adalet Kulesi”ni yaptırdı. Bu kuleye divan toplantılarının yapıldığı salona bakan
kafesli bir pencere açılmıştı. Böylece padişah bu pencere arkasından divan toplantılarını izleyebiliyor,
otoritesini devlet adamları üzerinde hissettiriyordu.

Örnek Sorular:

1. Osmanlı merkezî idaresinde padişah dışındaki aktörler kimlerdir? Gerekçelendirerek söyleyiniz.

2. Doğal afet nedeniyle tarlasındaki mahsulü zarar gören bir Osmanlı vatandaşı hem devlete olan vergi
borcunu ödeyememiş hem de yeniçeri askerleriyle yaralamalı bir kavgaya karışmıştır. Bu kişinin dava-
sından Divanıhümayun’da hangi devlet adamları sorumludur?

3. Yönerge Yukarıda yer alan Osmanlı dönemine ait minyatürde Topkapı Sarayı’nda yapılan Divanıhüma-
yun konu edilmiştir. Minyatürden hareketle öğrencilerin aşağıdaki soruları cevaplamaları istenir.

1. Minyatürde konu edilen divana kim başkanlık etmektedir?

2. Minyatürde Topkapı Sarayı’nın bölümlerinden hangisi resmedilmiş olabilir?

34