Page 48 - Tarih 10 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 10 9

Örnek Soru:

1. Osmanlı Devleti’nde vergi gelirlerin büyük bir kısmı dirlik topraklarından elde ediliyordu. Mülkiyeti
devlete ait olan bu topraklarda halk, devlet tarafından kendisine ziraî üretim yapılmak koşuluyla tah-
sis edilen toprakları işliyordu. Elde edilen ürünün bir kısmı vergiye, bir kısmı haneye ve bir kısmı da
tohumluk ve diğer masraflara ayrılıyordu.

Osmanlı Devleti’nde bu uygulama ile aşağıdakilerden hangisinin hedeflendiği savunulamaz?
A) Üretimin devamlılığının sağlanması
B) Vergi gelirlerinin belli bir düzene oturtulması

C) Ekonomide ticaretin payının sınırlandırılması
D) Toprakların boş kalmasının önlenmesi
E) Feodal yapının önüne geçilmesi

2. Yönerge Çifthane sisteminin özellikleri ve Osmanlı tarım üretimindeki yeri işlenir.
Çifthane sistemiyle Osmanlı devletinin tarımsal üretimi ve vergi gelirinin devamlılığını sağladığı vur-
gulanır. Sistemin ayrıntılarından bahsedilir. Bu sistemde toprağın mülkiyetinin devlete ait olduğu
“çift resmi” vergisi alındığı ve üretim yapılmadığında “çiftbozan” vergisi aldığı ifade edilir. Öğrencinin
derste aktif katılımını sağlamak amacıyla drama tekniği kullanılır.

Örnek Uygulama:

Öğrenciler arasından dört kişi drama tekniği ile çifthane sistemini canlandırır.

Birinci Öğrenci: Devleti temsil eder, mülkiyeti kendisine ait araziyi işletmesi için haneye verir.
İkinci Öğrenci: Hane sahibidir, kendisine devlet tarafından işletilmesi için verilen arazide tarım üre-
timini gerçekleştirir.
Üçüncü Öğrenci: Hane sahibinin yardımcısıdır, toprağın ekip-biçilmesinde aktif rol oynar.
Dördüncü Öğrenci: Devlet adına hane tarafından işletilen toprağı denetler, vergi toplar, ceza keser.

47