Page 30 - Biyoloji 11 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11 6

2.ÜNİTE > Komünite ve Popülasyon Ekolojisi
Konu KOMÜNİTE EKOLOJİSİ 40 +40 dk.
11.2.1.1. Komünite yapısına etki eden faktörleri açıklar.
Kazanımlar 11.2.1.2. Komünitede tür içi ve türler arasındaki rekabeti örneklerle açıklar.
11.2.1.3. Komünitede türler arasında simbiyotik ilişkileri örneklerle açıklar.
Gerekli Materyaller: Çalışma kâğıdı

1. Yönerge Metinden yararlanarak komünitenin yapısıyla ilgili soruları cevaplayınız.

Yaşam alanında birçok farklı türün oluşturduğu topluluğa “komünite” denir. Orman, çayır, mağara, de-
niz, göl, kaplıca gibi yerlerde komünite örneklerine rastlanabilir. Komünitelerde madde ve enerji ilişkisi
canlıların üretici (ototrof), tüketici (heterotrof) ve ayrıştırıcı (saprofit) olarak sınıflandırılmasını gerekli
kılar. Kara komünitelerinde tür çeşitliliği, tropikal bölgelerden kutuplara doğru gidildikçe azalır (enlem-
sel etki). Sucul ekosistemlerde ise suyun derinliğine ve kirliliğine bağlı, her katmanda farklı canlı türleri
bulunmaktadır.

1. Yeterli gün ışığı olamayan ve kirli olan sucul ekosistemlerde canlı türü çeşidi ve sayısının az olma-
sının nedeni nedir?

(Cevap 1: Yeterli gün ışığı alamayan sucul ekosistemler su bitkisi türlerinin gelişmesine ve çoğalmasına
uygun değildir. Yetersiz ışık fotosentezin yetersizliğine; bu durum ise besin ve oksijen azlığına neden
olacağından tür çeşitliliği de az olacaktır. Ayrıca kirliliğe neden olan evsel ve endüstriyel atıklar, ağır me-
taller, zehirli kimyasallar canlıdaki metabolik faaliyetleri inhibe ettiğinden canlı çeşitliliği azalmaktadır.)

2. Enlem derecesi farkının çeşitliliği etkilemesinin nedeni nedir?

(Cevap 2: Enlem derecesi farkı gece ve gündüz sürelerini, bitki örtüsünü, toprak yapısını, yağış alma ve
sıcaklığı etkilediği için canlı çeşitliliğini de etkiler. Uygun sıcaklık, ısı ve yükselti tür çeşitliliğini artırıcı
yönde etki gösterir.)

Komünitelerin içerdiği tür sayıları farklı olabilir. Bazı türler nadir, bazı türler sık bulunabilir. Sayıca fazla
olan, özellikleri ve faaliyetleri daha fazla dikkat çeken tür “baskın tür” adını alır. Baskın türün sucul eko-
sistemlerde belirlenmesi kara ekosistemlerine göre daha zordur. Baskın türler sınırlı kaynaklardan daha
başarılı yararlanır, avlanılmaları daha zordur. Bu nedenle ekosistemler için önemlidir.

29