Page 37 - Biyoloji 11 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri
P. 37
7 BİYOLOJİ 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
(Cevap 1: Popülasyon t zaman aralığında pozitif yönde artış göstererek büyürken t zaman aralığında
2
1
dengeye ulaşmıştır. t zaman aralığında yine artış göstermiş ancak sınırlayıcı faktörler nedeniyle taşıma
3
kapasitesine ulaşmıştır. t zaman aralığında popülasyondaki türün çeşidine, ortamına bağlı olarak gelişe-
4
bilecek dışa göç, ortamdaki besin miktarının azalması, eş rekabeti vb. nedenlerle birey sayısında azalma
görülmüştür.)
2. Aşağıda bir popülasyona ait grafikte bulunan II numaralı bölge için hangi durumlar söz konusudur?
Birey sayısı
Kuruluş
evresi
II
Zaman
(Cevap 2: Burada popülasyonun hızlı büyüyüp hızla azaldığını görebiliyoruz. Örneğin bu popülasyon,
yaşamı için uygun olan adaya bırakılan bir çekirge sürüsü ise bulunduğu ortama çok hızlı adapte olur.
Ardından geometrik oranlarla büyüme artışı gösterir. Akabinde besin kıtlığı, tür içi rekabet, vb. neden-
lerle çok hızlı bir şekilde ölüm oranları artar. II numaralı alan bu durumu göstermektedir. Popülasyon-
ların bu şekildeki büyümesi, grafik üzerinde “J tipi büyüme eğrisi” olarak adlandırılır.)
3. Aşağıda bir popülasyona ait olası büyüme eğrileri çıkarılmıştır. (a), (b), (c) durumlarıyla ilgili ola-
rak hangi olasılıklar/durumlar söz konusudur?
Birey sayısı Birey sayısı Birey sayısı
Zaman (t) Zaman (t) Zaman (t)
(a) (b) (c)
(Cevap 3: (a)’da besin ortamında bulunan besinler azalmakta, hücreler ölmektedir. Popülasyon küçülür.
(b)’de besin elementleri tükendikçe besinler eklendiğinde popülasyon büyümesi küçük dalgalanmalar
gösterse bile bir miktar büyüme gösterir. (c)’de besin elementlerinin tükenmesi beklenmeden ortama
belli aralıklarla ihtiyaçtan fazla miktarda besin eklenirse popülasyonun büyüme hızı artar ve popülasyo-
nun yeni bir taşıma kapasitesi oluşturur. )
Kaynak: Graham, L.,E., Graham, J., M., Wilcox, L., W. (2015). Bitki Biyolojisi (2. Baskı).(K. Işık, Çev.). Ankara: Palme Yayınları.
(Orjinal çalışma basım tarihi: 2004). (Düzenlenmiştir.)
36
