Page 36 - Biyoloji 11 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri
P. 36
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11 7
2.ÜNİTE > Komünite ve Popülasyon Ekolojisi
Konu POPÜLASYON EKOLOJİSİ 40 +40 dk.
Kazanımlar 11.2.2.1. Popülasyon dinamiğine etki eden faktörleri analiz eder.
Gerekli Materyaller: Çalışma kâğıdı
Popülasyonun büyümesi; popülasyonu oluşturan bireylerin doğurganlığına bağlı olarak birim zaman-
daki doğum oranına, popülasyonun bulunduğu bölgenin özelliğine bağlı olarak gerçekleşen besin, ısı,
ışık, nem vb. çevresel faktörlere, bu çevresel faktörlerin popülasyon üzerinde oluşturduğu ölüm oranına,
dışa göçlere ya da içe göçlere, diğer canlılara bağlı olarak gerçekleşen rekabet ya da uyuma bağlı olarak
dinamik bir yapı gösterir.
Yönerge Aşağıda suda yaşayan bir alg popülasyonunun deneysel olarak büyüme aşamaları verilmiştir. Bu
aşamalarla ilgili oluşan büyüme eğrisini birlikte değerlendirelim.
a. Kuruluş aşaması da denilen bu evrede ortamda birkaç hücre var-
dır ve hücre sayısı arttıkça popülasyon da yavaşça büyümekte-
dir. Hacmi 1 litre kadar olan kap içinde alglerin büyümesi için Hücre sayısı
gerekli olan besin maddelerinin olduğunu düşünelim. Başlangıç
aşamasında ölen canlı sayısı, çoğalan canlı sayısından az olduğu Zaman (t)
için ölüm oranı önemsizdir bu nedenle doğum oranı net büyüme
oranı olarak alınabilir.
b. Canlı sayısı çok hızlı arttığı için popülasyon da o hızla artış gös-
termektedir hatta bu evre popülasyonun en hızlı arttığı evredir. Hücre sayısı
Zaman (t)
c. Alanın daralması, ortamdaki inorganik besinin, örneğin fosfor
miktarının azalması, vv. sebeplerle canlı sayısının artış hızı düşer,
popülasyonun büyümesi yavaşlar. Hücre sayısı
Zaman (t)
d. İnorganik besin azalmasının artık sınırlayıcı olması, örneğin or-
tamdaki fosfor miktarının sıfır olması, sebebiyle popülasyondaki
birey sayısı artık bu ortamda bulunabilecek en yüksek birey sayısı-
na (taşıma kapasitesine) ulaşmış demektir. Popülasyonların bu tip Hücre sayısı
büyümesi grafik üzerinde “S tipi büyüme eğrisi” olarak gösterilir.
Zaman (t)
1. Tüm bu bilgiler birlikte değerlendirildiğinde aşağıda bir popülasyona ait birey sayısını gösteren
grafikteki zaman dilimleri için hangi durumlar söz konusudur?
Birey sayısı
t 1 t 2 t 3 t 4 Zaman
35
