Page 6 - Felsefe 10 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

FELSEFE 11 1

5. Yönerge Aşağıdaki metinde N. Kopernik, G. Galileo, F. Bacon ve I. Newton’un bilimsel çalışmalarının 15.
yüzyıl-17. yüzyıl felsefesi üzerindeki etkileri ele alınmaktadır. Öğrencilerin metni okuyarak soruyu
cevaplamalarını sağlayınız.

Skolastik düşünceden modern düşünceye geçişte bir dizi önemli gelişme yaşandı. Bunlardan ilki
astronomi alanında görüldü. N. Kopernik, Dünya’nın Güneş etrafında döndüğünü belirterek Güneş
merkezli evren anlayışını ortaya koydu. G. Galileo, icat ettiği teleskopla yaptığı gözlemler sonucun-
da evrendeki tüm olayların matematiksel bir açıklamasının mümkün olduğunu; I. Newton ise yer
çekimi yasasına dayanarak evrenin fizikle açıklanabileceğini savundu. Başka bir deyişle bu dönemde
yaşayan bilim insanları, evreni açıklamada matematik, astronomi ve fizik gibi bilimlerin kullanılma-
sı gerektiğini iddia ettiler. Sonuçta bu sav; Descartes, Spinoza, Leibniz gibi rasyonalist bilgi anlayı-
şını savunan filozofların düşüncelerine kaynaklık etti. Aynı zamanda dinin otoritesinin zayıflama-
sıyla güç kazanan bilim sorgulanmaya başlandı. Özellikle bilimin yöntemi sorununa cevap arayan
düşünürlerden Bacon, bilimde Aristoteles’in yeni bir bilgi vermeyen “tümdengelim” yönteminin
bir kenara bırakılarak deney ve gözleme dayanan tümevarım yönteminin kullanılması gerektiğini
savundu. Bacon’un açtığı bu yoldan giden J. Locke, D. Hume gibi düşünürler ampirist bilgi anlayı-
şının gelişmesini sağladı. Sonuçta Avrupa’da 2-15. yüzyıllar arasında geçen bin üç yüz yıl boyunca
dini merkezine alan felsefe, 15. yüzyıldan itibaren yönünü bilime çevirerek bilim felsefesinin ortaya
çıkmasına zemin hazırladı.

Buna göre N. Kopernik, G. Galileo, F. Bacon ve I. Newton’un bilimsel çalışmalarının 15. yüzyıl-17.
yüzyıl felsefesi üzerindeki etkileri nelerdir?

Ölçme ve Değerlendirme
Çalışma kâğıdındaki sorular öğrencilere ödev olarak verilir.

5