Page 14 - Kimya 11 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 11 2

4. ÜNİTE: Kimyasal Tepkimelerde Enerji
Konu Tepkimelerdeki Enerji Değişimi 20 dk.
Kazanımlar 11.4.1.1. Tepkimelerde meydana gelen enerji değişimlerini açıklar.

1. Yönerge Endotermik ve ekzotermik tepkimeler örnek verilerek kısaca açıklanır.
Yaz geldi, tatil zamanı. Deniz kenarındasınız. Hava çok sıcak; denize girmek istiyorsunuz. Denize girip
serinliyorsunuz ama denizden çıkınca üşüyorsunuz. Buzdolabından çıkarttığınız içeceğinizin dış yüzeyi
çıktığında buğulanıyor. Nedenlerini hiç düşündünüz mü? Bütün kimyasal, fiziksel ve nükleer tepkime-
ler gerçekleşirken sistem enerji alır veya verir. Gerçekleşen enerji alışverişine göre tepkimeler endoter-
mik veya ekzotermik olarak sınıflandırılabilir.

EKZOTERMİK TEPKİME ENDOTERMİK TEPKİME
Isıyı veren tepkimeler ekzotermik olarak adlandı- Isıyı alan tepkimeler endotermik olarak adlandırılır.
rılır. Isı ürünler bölümüne yazılır. Isı girenler bölümüne yazılır.

H (g)+1/2O (g) H O(s)+286kJ 1/2H (g)+1/2I (k)+25,9kJ HI(g)
2
2
2
2
2
Denizden çıktığımızda üzerimizdeki sıvı molekülleri vücut ısımızı alıp buharlaşır, biz ısı kaybedip üşü-
rüz. Sıvının ısı alıp buharlaşması olayı endotermiktir. Buzluktan çıkan şişe soğuk, havadaki su buharı
molekülleri sıcaktır. Su buharı molekülleri soğuk şişeyle karşılaştıkları zaman yoğunlaşır. Bunu bar-
dağın dış yüzeyinde buğu olarak görebiliriz. Yoğunlaşma buharın soğuk bir ortamla karşılaştığında ısı
vererek sıvı hâle geçmesidir, ekzoretmik bir olaydır.
• Aşağıdaki örnekleri inceleyelim, gerçekleşen olayların endotermik veya ekzotermik olup olmadığı-
nı belirleyelim.
a) H (g) +1/2O (g) H O(s) + 286kJ
2
2
2
286kJ'lik ısı ürünler bölümüne yazıldığı için ekzotermiktir.
b) Kolonyanın buharlaşması
Isı alarak gerçekleştiği için endotermiktir.

13