Page 42 - Biyoloji 9 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 9 3

3. ÜNİTE: Canlılar Dünyası
Konu CANLI ÂLEMLERİ VE ÖZELLİKLERİ 80 + 80 dk.
Kazanımlar 9.3.2.1. Canlıların sınıflandırılmasında kullanılan âlemleri ve bu âlemlerin genel özelliklerini açıklar.

1. Yönerge Canlıların sınıflandırılmasında kullanılan âlemlerin isimleri verilir.
Canlılar; bakteriler, arkeler, protistler, bitkiler, mantarlar ve hayvanlar olmak üzere altı farklı âleme
ayrılırlar. Bu âlemlerden bakteri ve arkeler prokaryot hücre yapısına sahiptir. Protistler, bitkiler, mantar-
lar ve hayvanlar ise ökaryot hücre yapısına sahiptir.

2. Yönerge Bakterilerin yapısı açıklanır.

Sitoplazma DNA
Mezozom Plazmit Kamçı
Ribozom

Prokaryot hücre yapısına sahiptir. Tüm bakterilerde; peptidoglikan yapılı bir hücre duvarı, hücreyi da-
ğılmaktan koruyan hücre zarı, sitoplazma, ribozom organeli , protein ile kaplı olmayan halkasal DNA ve
RNA ortak olarak bulunur. Yine tüm bakterilerin yedek besin deposu gilikojendir.
Ayrıca bakterilerin aktif hareket edenlerinde kamçı, fotosentez yapanlarında klorofil, oksijenli solunum
yapanlarında mezozom ve hastalık yapanlarında kapsül bulunur. Bakterilerin çoğunda plazmit de bu-
lunur. Plazmit genellikle antibiyotik gibi ilaçlara karşı dirençli olmayı sağlayan ve birkaç genden oluşan
küçük halkasal DNA'dır.

Örnek Soru:

1. Aşağıdakilerden hangisi tüm bakterilerde ortak olarak bulunan bir yapıdır?
A) Kamçı
B) Kapsül
C) Ribozom
D) Mezozom
E) Klorofil

Çözüm: Kamçı aktif hareket eden bakterilerde, mezozom oksijenli solunum yapan bakterilerde,
klorofil fotosentez yapan bakterilerde, kapsül ise hastalık yapan bakterilerde bulunur. Ribozom ise
tüm bakterilerde bulunan zarsız organeldir. Cevap: C

41