Page 55 - Biyoloji 9 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

4 BİYOLOJİ 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

Konu VİRÜSLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ 40 dk.
Kazanımlar 9.3.2.3. Virüslerin genel özelliklerini açıklar.

1. Yönerge Virüslerin genel özellikleri ve biyolojik sınıflandırma kategorileri içine alınmamasının nedenleri
açıklanır.

Protein kılıf

Virüsler; hücre dışında cansız, hücre içinde canlı olan varlıklar-
Baş dır. Hücresel bir yapıya sahip değildir. ATP sentezleyemezler.
Kendilerine ait metabolizmaları ve enzim sistemleri yoktur. Bü-
yüyemezler, bölünerek çoğalamazlar. Sadece canlı bir hücre için-
Boyun de canlılık özellikleri gösterirler. Bundan dolayı virüsler, zorunlu
DNA hücre içi parazitidir. Cansız ortamda bulunan virüsler, kristalle-
(Genom)
şir ve herhangi bir hayatsal faaliyet gösteremez.
DNA veya RNA nükleik asitlerinden sadece birini bulundurur.
DNA bulunduran virüsler DNA virüsü olarak adlandırılır (suçi-
Kuyruk çeği, uçuk virüsü). RNA bulunduran virüsler RNA virüsü olarak
adlandırılır (Grip, kızamık, kuduz). Bakteri hücreleri içinde ço-
ğalan virüslere faj ya da bakteriyofaj denir.

Kuyruk iplikleri

2. Yönerge Virüslerin çoğalması şema üzerinde açıklanır.

Bakteriyofaj 1. Bakteriye tutunan bakte-
riyofaj DNA’sını bakteri içine
Yeni virüsler Virüs gönderir. Bakteriyofajın kılıfı
dışarda kalır.
DNA’sı
Konak hücre kalıntısı Konak hücre

Bakteri DNA’sı
4. Faj, ürettiği kılıfların
içine DNA’sını yerleşti- Virüs
rir. Kuyruk kısımlarını DNA’sı
ekleyerek yeni fajlar
oluşturur. Çoğalan
fajlar hücreye sığmaz ve
bakteri parçalanır.

3. Faj bakterinin ribozomunu, 2. Faj DNA’sı bakteri DNA’sını
amino asit ve enzimlerini kulla- parçalayarak bakterinin yöneti-
narak kendi DNA’sını ve protein mini ele geçirir.
kılıfını üretir.

54