Page 54 - Coğrafya 9 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü COĞRAFYA 9 9

3. ÜNİTE: Küresel Ortam: Bölgeler ve Ülkeler
Konu Dünya’nın Farklı Bölgeleri ve Özellikleri 40 dk.
Kazanım 9.3.1. Dünyadaki farklı bölge örneklerini, özellikleri ve bölge belirlemede kullanılan kriterler açısından değerlendirir.

1. Yönerge Bölge kavramı ve türlerinin açıklanması sağlanır.

Doğal, beşerî ve ekonomik özellikler bakımından çevresinden farklı; kendi içinde benzerlik gösteren
alanlara bölge denir.
Bölgeler “doğal, beşerî, ekonomik ve işlevsel” özelliklerine göre dört grupta sınıflandırılabilir. Sahip
oldukları doğal ve beşerî özellikleriyle dünyanın diğer alanlarından ayrılan bölgelere şekilsel bölge
denir. Örneğin iklim, bitki, toprak gibi doğal unsurların dağılışı esas alınarak oluşturulmuş doğal
bölgeler ile nüfus, yerleşme, kültür, tarım ve madencilik gibi beşerî unsur ve faaliyetlerin dağılışı esas
alınarak oluşturulmuş bölgeler şekilsel bölgelerdir.
Mekânsal yapıyı ve mekân üzerindeki ekonomik ve kültürel işleyişi daha iyi organize edebilmek ama-
cıyla oluşturulan bölgelere işlevsel bölge adı verilir. Bu tür bölgeler arasında çeşitli aktivitelerin işleyi-
şini kontrol eden ve düzenleyen bir merkez vardır. Bu merkezden uzaklaştıkça işlevsel bölgenin etki
alanı azalır. Örneğin meteoroloji tahmin bölgeleri, kara yolları hizmet bölgeleri, “İzmir Büyükşehir
Belediyesi Yetki Alanı Bölgesi, Doğu Anadolu Projesi (DAP) Bölgesi” işlevsel bölgedir.

BÖLGE TÜRLERİ
1. ŞEKİLSEL BÖLGELER

A) Doğal şekilsel bölgeler
• Yer şekillerine göre bölgeler
• İklim bölgeleri
• Hidrografik bölgeler
• Toprak bölgeleri
• Bitki bölgeleri
• Doğal afet bölgeleri
B) Beşerî şekilsel bölgeler

• Ham madde üretim bölgeleri
• Sanayi bölgeleri
• Nüfus bölgeleri
• Yerleşme bölgeleri
• Kültür bölgeleri
• Siyasî, askerî ve ekonomik iş birliği bölgeleri
2. İŞLEVSEL BÖLGELER

• Hizmet bölgeleri
• Kalkınma projesi bölgeleri
• Yönetim bölgeleri
• İstatistik bölgeler

53