Page 46 - Fizik 9 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri
P. 46

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü                                              FİZİK 9       10

             4. Yönerge  Elektriksel alan kavramı açıklanır.

            Elektriksel yükler çevrelerinde bir etki alanı oluşturur. Bir elektrik yükünün çevresinde elektriksel kuv-
            vetlerin hissedildiği bölgeye o yükün elektrik alanı denir. Elektrik alanın şiddeti, birim elektrik yüküne
            (+1 C) etkiyen elektriksel kuvvetin büyüklüğüdür. Elektriksel alan, vektörel bir büyüklük olup E ile gös-
            terilir. Elektrik alanın matematiksel modeli
                                                      F
                                                 E =    şeklindedir.
                                                      q
            Yüklü bir noktasal cismin çevresinde herhangi bir noktaya konulan pozitif birim yüke etkiyen elektriksel
            kuvvetin yönü, aynı zamanda elektriksel alanın da yönüdür (Görsel 2.a,b).


                               A      d           E 1                 B     d

                              +q            K                         -q    E 2    L
                                a) +q yüklü noktasal A cismi        b) -q yüklü noktasal B cismi

                    Görsel 2: Yüklü noktasal cisimlerin kendilerinde d kadar uzaklıktaki bir noktada meydana getirdiği elektrik alanın yönü
            Elektrik alan, elektrik alan çizgileriyle temsil edilir. Elektrik alan çizgileri, herhangi bir (+) yüklü parça-
            cıktan çıkıp herhangi bir (–) yüklü parçacıkta son bulur. Alan çizgileri yüzeyde değdiği noktaya daima
            diktir. Ayrıca alan çizgileri, elektrik alan şiddetinin arttığı yerde sık; azaldığı yerde seyrek çizilir. Eşit
            büyüklükteki pozitif ya da negatif iki noktasal yük etrafındaki elektrik alan çizgileri Görsel 3’teki gibi
            gösterilir.
















            Görsel 3: Karşılıklı yerleştirilmiş eşit büyüklükteki (+) ve (-) yüklerin elektrik alan modelleri
             Örnek Soru




                                             Şekildeki gibi yerleştirilmiş eşit büyüklükteki (+) ve (-) yüklü
                                             noktasal iki cisim arasında oluşan elektrik alan çizgilerini şekil
                                             üzerinde çizerek gösteriniz.





            Cevap:















                                                                                                    45
   41   42   43   44   45   46   47   48   49   50   51