Page 34 - Kimya 9 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 9 10

4. ÜNİTE: Maddenin Hâlleri
Konu Gazları Tanımlayan Özellikler 40 dk.
Kazanımlar 9.4.4.2. Gazların basınç, sıcaklık, hacim ve miktar özelliklerini birimleriyle ifade eder.

1. Yönerge Gazların hacim, sıcaklık, basınç ve miktar özellikleri açıklanır.

Gazların basınç, sıcaklık, hacim ve miktar özellikleri hakkında yeterli bilgiye sahip olmak gazların fiziksel davra-
nışlarının daha iyi anlaşılması için önemlidir.
Basınç:

Serbest hareket eden gaz tanecikleri birbirleriyle esnek çarpışmalar yaparken bulundukları kabın çeperlerinede
çarpmalar yaparak kabın iç yüzeylerine kuvvet uygularlar. Uygulanan bu kuvvet yerine basınç kavramı kullanılır
ve ‘’birim yüzeye etkiyen dik kuvvettir’’ şeklinde tanımlanır. Basınç ve milimetre civa (mmHg), atmosfer (atm)
vb… gibi birimlerle ifade edilirler. Gaz basıncı; gazın miktarına, sıcaklığa ve kapladığı hacime bağlı olarak değişir..
Hacim:
Bir gazın hacminden söz ederken taneciklerin kendi hacimleri değil gaz tanecikleri arasındaki serbest hacim kaste-
dilir. Bu nedenle gazların belli bir hacmi yoktur. Dolayısıyla gazın hacmi bulunduğu kabın hacmi olarak kabul edi-
lir. Hacim litre, mililitre santimetreküp vb birimlerle ifade edilir. Gazların hacimleri sıcaklık ve basınçtan etkilenir.

Gazın hacmi bulunduğu kaba eşittir.
Sıcaklık:

Bir gazın mutlak sıcaklığı taneciklerinin ortalama kinetik enerjisinin bir ölçüsüdür. Laboratuvarlarda çoğunlukla
o
termometreyle Celcius ( C) derece cinsinden ölçülür. Ancak gazların sıcaklığını ifade etmede Kelvin (K) ölçeği
kullanıldığı için Celcius olarak ölçülen sıcaklık Kelvin dereceye çevrilir. Mutlak sıcaklık ölçeğiyle Celcius ölçeği
arasındaki tek fark başlangıç (sıfır konumu) noktasının farklı olmasıdır. Gazların sıcaklığı miktarına bağlı değildir.

Suyun
kaynama 100 373
noktası
100 bölme 100 bölme deniz seviyesinde ölçülen değerlerdir.
Suyun donma ve kaynama noktaları

Suyun
donma 0 273
noktası

Celcius ( C) Kelvin (K)
o
Miktar (mol):
Atom ve moleküller sayılamayacak kadar çok küçük olduklarından, gazların miktarını belirtmek için mol sayısı
kullanılır. Mol sayısı “n” harfi ile gösterilir. Avogadro sayısı kadar tanecik (atom, molekül, iyon) içeren madde
miktarına 1 mol denir.

33