Page 24 - Tarih 9 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 9 4

4. Yönerge Abbasilerin sınır bölgelerinde özel ve farklı bir yapıda askerî ve siyasi örgütlenmeye gerek duymaları-
nın sebepleri ile bu durumdan sağladıkları faydalar açıklanır.

Örnek Etkinlik:

Aşağıda verilen metni okuyarak soruları cevaplayınız.

Avâsım: İslâm Devleti ile Bizans İmparatorluğu arasındaki müstahkem sınır bölgelerine verilen ad.

Avâsım, sözlükte “korumak, engel olmak; sığınmak” anlamındaki “asm” kökünden türeyen âsıme
sözcüğünün çoğulu olup “koruyanlar, müstahkem mevkiler” demektir. Bu müstahkem mevkiler,
İslâm ordularının cihad maksadıyla sınırdan uzaklaştıkları zaman veya gazâdan dönerken ülkeye
girmeden önce düşman saldırılarına karşı sığınıp korundukları bölgeler olduğu için bu adla anıl-
mıştır.

Bu yeni eyalet Antakya’dan güneybatıda Âsi nehrinin denize döküldüğü yere, güneydoğuda Halep,
Menbic ve bunun kuzeyinde Bizans sınırına kadar uzanan araziyi içine alıyordu ve merkezi başlan-
gıçta Menbic idi. X. yüzyılda ise Antakya onun yerini aldı.
Sınır garnizonlarındaki Müslüman ahalinin ekseriyetini Araplar teşkil ediyordu. Ancak Abbasi-
lerin hilâfete geçmelerinden sonra bilhassa Mansûr ve Hârûnürreşîd devirlerinde yeni birlikler
yerleştirildi. Bu yeni birlikler arasında Horasanlılar ve Türklerin çokluğu dikkati çekmektedir.

Hakkı Dursun Yıldız, “Avâsım”, TDV İslâm Ansiklopedisi (Düzenlenerek alınmıştır.)

1. Avâsım Eyaleti günümüzde hangi devletin sınırları içinde kalmaktadır?

2. Abbasiler döneminde Türklerin hangi devletlere karşı savunma ve saldırılarda bulundukları söyle-
nebilir?

23