Page 38 - Türk Dili ve Edebiyatı 9 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9 9

8. ÜNİTE: Mektup/E-Posta
Konu Cumhuriyet Dönemi’nden Bir Özel Mektup Örneği 40 dk.

Kazanımlar A.4. 1. Metinde geçen kelime ve kelime gruplarının anlamlarını tespit eder.
A.4. 2. Metnin türünün ortaya çıkışı ve tarihsel dönemle ilişkisini belirler.
A.4. 3. Metin ile metnin konusu, amacı ve hedef kitlesi arasında ilişki kurar.
A.4. 4. Metnin ana düşüncesi ve yardımcı düşüncelerini belirler.
A.4. 5. Metindeki anlatım biçimlerini, düşünceyi geliştirme yollarını ve bunların işlevlerini belirler.
A.4. 6. Metnin görsel unsurlarla ilişkisini belirler.
A.4. 7. Metnin üslup özelliklerini belirler.
A.4. 8. Metinde millî, manevi ve evrensel değerler ile sosyal, siyasi, tarihî ve mitolojik ögeleri belirler.
A.4. 9. Metinde ortaya konulan bilgi ve yorumları ayırt eder.
A.4. 12. Metni yorumlar.
A.4. 14. Türün ve dönemin/akımın diğer önemli yazarlarını ve eserlerini sıralar.
A.4. 15. Metinlerden hareketle dil bilgisi çalışmaları yapar.

Yönerge Aşağıdaki mektubu okuyarak soruları cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

SALİH BOZOK’A
Ayn-ı Mansur Karargâhından,
25-26 Nisan 1328 (1912) gece saat 6.
Mektuplarınızda, gazetelerde bize ait hislerinizi tasvir eden satırları okuduğum zamanlar kalbimin
pek derin hislerle çarptığını duyuyorum. Birkaç kardeşinizin Akdeniz’i aşarak, çöllerde uzun mesafe-
ler alarak, donanmasına dayanan düşmanın karşısına çıkması ve buradaki vatandaşları kucaklayarak
düşmanı sahile hapsetmesi şüphesiz sizi memnun eder. Fakat biz vatana borçlu olduğumuz fedakârlık
derecesini düşündükçe bugüne kadar yapılan hizmeti pek küçük buluyoruz.
Bilirsin ben, askerliğin her şeyden ziyade sanatkârlığını severim. Burada sanatın bütün icraatını
tatbik edecek kadar zamana ve bu zamanın doğuracağı vesait ve vesilelere malik olunursa işte o zaman
milletin arzusuna uygun bir hizmet yapmış olacağız.
Ah Salih, Allah bilir, hayatımın bugününe kadar orduya faydalı bir uzuv olabilmekten başka vicdani
bir emel edinmedim. Çünkü vatanın muhafazası, milletin saadeti için her şeyden evvel ordumuzun, eski
Türk ordusu olduğunu dünyaya bir daha ispat lüzumuna çoktan kani idim. Bu kanaate ait emellerimin
şiddeti ihtimal beni pek ziyade ifratperver göstermişti. Fakat zaman, saf ve nezih dimağlardan doğan
fikri hakikatleri- kabulünden çekinilse dahi- tatbik ettirir.
Bu gece Derne kuvvetlerimizin bütün kumandanları ve zabitleriyle bir müsamere yapmıştık. Bu
satırları çadırıma dönüşümde yazıyorum. Bu güzel kalpli, kahraman bakışlı arkadaşlarımın, bu küçük
rütbeli fakat düşmanı titreten büyük kumandanların samimi nazarlarında vatan için ölmek iştiyakını
okuyorum.
Bu okuyuş, dimağımda sizin, bütün Makedonya muhitinde tanıdığım arkadaşların, bütün ordu-
muzun kahraman evlatlarının hatırasını canlandırdı. Kalbimde büyük bir sevinç ve gurur hasıl oldu.
Arkadaşlarıma dedim ki: “Vatan mutlaka selamet bulacak, millet mutlaka mesut olacaktır.” Çünkü kendi
selametini, kendi saadetini memleketin ve milletin saadet ve selameti için feda edebilen vatan evlâtları
çoktur.
Cümlenize selam ederim, kardeşim.
Derne Osmanlı Kuvvetleri Kumandanı
M. Kemal

Türk Dili Dergisi, Mektup Özel Sayısı, Ankara Üniversitesi Basımevi. Ankara, 1974.
Kelime Dağarcığı:
dimağ: Beyin, zihin. icraat: Yapılan işler, çalışmalar, uygulamalar. ifratperver: Aşırılığı seven, aşırılığa kaçan. iştiyak: Güçlü
istek, arzu. Göreceği gelme, özleme. nezih: Temiz, temiz ahlaklı. tatbik etmek: Uygulamak. vesait: Araçlar, vasıtalar. vesile:
Sebep. bahane. Elverişli durum, fırsat.

37