Page 29 - Kimya 11 | 2.Ünite

4. Gazlar

BÖLÜM: GAZ KARIŞIMLARI

NELER KAZANILACAK? Gaz karışımlarının kısmi basınçları günlük hayattan örneklerle açıklanırken
Sıvıların doygun buhar basınçlarını kısmi basınç kavramıyla ilişkilendirecek, su üzerinde toplanan
gazlarla ilgili hesaplamalar yapılacaktır.

2.4.1. KISMİ BASINÇ

Görsel 2.4.1: Doğal gaz tesisi

Doğal gaz, yer kabuğundaki kayaçların mikroskobik gözeneklerin-
de bulunan gaz karışımıdır. Doğal gazın yüzdece bileşiminin büyük bir
kısmını metan oluşturur. İçindeki gazlar sırasıyla metan, etan, propan,
BİLİYOR MUSUNUZ?
bütan ve diğer gazlar şeklindedir.
Doğal gaz, yer kabuğuna açılan deliklerden borular aracılığıyla yer- Aşağıda doğal gazın yüzde
yüzüne çıkarılır. Gaz karışımı olduğu için boru hatlarıyla belirli basınç bileşimi verilmiştir.
altında taşınır ve depolanır (Görsel 2.4.1). Yaklaşık hacimce
Doğal gaz, LPG (sıvılaştırılmış petrol gazı), dalış tüplerindeki gaz ve Bileşen yüzdesi (%)
atmosfer bir gaz karışımıdır. Gaz karışımlarının bulunduğu ortama yap-
tığı basınç, karışımı oluşturan gazların basınçlarının toplamına eşittir. Metan (CH ) 90
4
Etan (C H ) 5
John Dalton (Con Daltın), 1801 yılında yaptığı çalışmalarla gaz 2 6
Propan (C H ) 3
8
3
karışımlarının basınçlarının belirlenmesine önemli katkılarda bulun-
Bütan (C H ) 1
4
10
muştur. Dalton, bir kapta bulunan gaz karışımındaki her bir gazın kabı
Diğer gazlar 1
dolduracak kadar genleştiğini, kabın içinde tek başına bulunduğu za-
man yapacağı basınca eş değer bir basınç yaptığını ileri sürmüştür.
Karışımdaki bir gazın tek başına uyguladığı basınca kısmi basınç denir.
103