Page 7 - Kimya 11 | 2.Ünite

Gazlar

NELER KAZANILACAK? Gaz yasaları açıklanırken
a) Gazların özelliklerine ilişkin yasalar (Boyle, Charles, Gay Lussac ve Avogadro) öğrenilecek,
b) Hazır veriler kullanılarak gaz yasaları ile ilgili grafikler çizilecek ve yorumlanacaktır.

2.1.2. GAZ YASALARI

HATIRLAYINIZ

Maddeler doğada katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç temel hâlde
bulunmaktadır. Maddenin farklı hâllerde olması, canlıların hayatını
devam ettirebilmesi, endüstri ve çevre için oldukça önemlidir.

Gazların Genel Özellikleri
• Maddenin en düzensiz hâlidir. Maddedeki molekül ve atomlar
birbirinden uzaktır ve çok hızlı hareket eder.
• Tanecikleri arasında çekim kuvvetleri, katı ve sıvılarınkine
oranla çok azdır.
• Gaz molekülleri arasında etkileşim yok denecek kadar az oldu-
ğundan moleküller birbirinden bağımsız hareket eder.
• Gazlar bulundukları kapları tamamen kapladıklarından hacim-
leri kabın hacmine eşittir, şekilleri de kabın şekline benzer.
• Gazlar sıkıştırılabildiklerinden düşük sıcaklık ve yüksek basınç-
ta sıvılaşabilir.
• Gazlar birbirleriyle her oranda karışarak homojen karışımlar
oluşturabilir.
• Yoğunlukları katı ve sıvılara göre daha düşüktür.
• Gaz molekülleri öteleme, dönme ve titreşim hareketlerini
yapabilir.
• Gaz taneciklerinin kapladıkları hacimler moleküller arasındaki
boşluklar yanında ihmal edilir.
• Gaz molekülleri birbirleri ile çarpıştıklarında taneciklerin hızla-
rı ve yönleri değişebilir. Fakat ortalama hızları değişmez çünkü
çarpışmalar esnektir.

Scuba (kendinden donanımlı su altı nefes alma
düzeneği) dalgıçlığı son zamanlarda adrenalin se-
verlerin yaptığı bir spordur (Görsel 2.1.3). Bu spor
kimyasal açıdan incelendiğinde gaz yasalarından iki
tanesine dayandığı görülür: Birincisi basınç değişik-
liğinden etkilenmemek için yapılması gerekenler,
ikincisi ise dalış tüpündeki gazların karışım oran-
larının sağlığı tehdit etmeyecek oranlarda ayarlan-
mış olmasıdır.
Gaz yasaları ve gaz yasalarının günlük hayat-
ta kullanılan ürünlere uygulanması oldukça önemli-
dir. Gazların özelliklerini, basınç, hacim ve sıcaklık-
la ilişkilerini ve değişimlerini açıklayan bağıntılara
Görsel 2.1.3: Scuba dalgıcı
gaz yasaları denir.

81