Page 168 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Fizik 10

FİZİK Optik ÇÖZÜMLÜ SORULAR

30. Daire şeklindeki K ortamı, eşkenar beşgen şeklindeki L 31. Hava ortamında bulunan camdan yapılmış şekildeki ince
ortamı ve dikdörtgen şeklindeki M ortamından oluşan sis- kenarlı merceğe kırmızı renkli ışık ışını asal eksene paralel
temde, X ışık ışını K ortamının merkezinden şekildeki gibi olarak gönderildiğinde, ışın asal ekseni mercekten d kadar
yatay olarak gönderilmiş ve hareketi boyunca sapmaya uğ- uzaktaki F noktasından keserek kırılmaktadır.
ramamıştır.

d

Buna göre;
K, L ve M ortamlarının kırıcılık indisleri sırasıyla n , n ve
K L
n olduğuna göre; I. Mercek, hava ortamından su ortamına götürülürse, d
M
uzaklığı artar.
I. n = n
L K II. Kırmızı ışık yerine yeşil ışık kullanılırsa, d uzaklığı azalır.
II. n = n
L M III. Merceğin yapımında kırıcılık indisi camdan küçük, hava-
III. n = n
M K dan büyük bir malzeme kullanılırsa, d uzaklığı artar.
eşitliklerinden hangileri kesinlikle doğrudur? yargılarından hangileri doğrudur? (n > n > n )
cam su hava
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
D) II ve III E) I, II ve III

Çözüm:
Çözüm:

F noktası ile tepe noktası arasındaki mesafe merceğin
odak uzaklığıdır. Kırılma miktarı ne kadar fazla ise odak
uzaklığı o kadar küçük olur.

I. Hava ortamı ile cam ortamı arasındaki kırıcılık indisleri
farkı, su ile cam ortamları arasındaki kırıcılık indisleri
farkından fazladır. Kırıcılık indisleri arasındaki fark ne
kadar büyükse kırılma miktarı da o kadar artar. Dolayı-

sıyla mercek su ortamına götürüldüğünde indisler farkı
Dairesel bir ortamın merkezinden gelen ışın ortam değiş- azalacağından, d uzaklığı artar. (Doğru)
tirirken, ortamların kırıcılık indisleri farklı bile olsa, yüzeye II. Yeşil ışık kırmızı ışığa göre daha fazla kırılır. Kırmızı ışık
dik gireceğinden kırılmaya uğramaz.
yerine yeşil ışık kullanıldığında kırılma miktarı artaca-
ğından d uzaklığı azalır. (Doğru)
O yüzden K ve L ortamlarının kırıcılık indisleri arasında
herhangi bir karşılaştırma yapılamaz. III. Merceğin yapıldığı malzemenin kırıcılık indisini azaltır-
sak, hava ortamı ile mercek ortamı arasındaki indisler
L ortamından M ortamına geçerken geliş açısı sıfır değil
farkını da azaltmış oluruz. Dolayısıyla kırılma miktarı
ve ışın kırılmaya uğramıyor. Bu durum L ve M ortamlarının
azalır, d uzaklığı artar. (Doğru)
kırıcılık indislerinin eşit olduğunu gösterir.
Cevap: E
K ve M ortamlarının kırıcılık indisleri büyüklükleri arasında
da bir yorum yapılamaz.

Sonuç olarak elde edilebilecek tek çıkarım n = n olur.
L M
Cevap: B

166