Page 186 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Fizik 11
P. 186

FİZİK

                                                  Elektriksel Potansiyel
        FİZİK                                     Elektriksel Potansiyel                    ÇÖZÜMLÜ SORULAR


        5.   Sürtünmelerin ihmal edildiği ortamda plastik bir yayın iki ucu-  6.   Yalıtkan iplerle tavana bağlanan yüklü K ve L cisimleri şekil-
            na bağlanan +q yüklü noktasal K ve L cisimleri yatay düzlem   deki gibi dengededir.
            üzerinde şekildeki gibi dengededir.                                                 Yatay
                               O
                         d            d                                           Yalıtkan ip
                   K                        L                                  K     O      L        Yatay
               +q                             +q
                                                   Yatay
                                                                   Buna göre,
            Buna göre,
                                                                    I. Cisimlerin kütlelerini artırmak.
             I. K cisminin yükünü +2q’ya çıkarmak.
                                                                    II. K cisminin yük miktarını artırmak
             II. Yay sabitini azaltmak.
                                                                   III. L cisminin yük miktarını azaltmak.
            III. L cisminin yükünü –q yapmak.
                                                                   işlemlerinden hangileri tek başına yapılırsa O noktasın-
            işlemlerinden hangileri tek başına yapılırsa O noktasın-  daki elektriksel potansiyel artabilir?
            daki elektriksel potansiyel kesinlikle azalır?
                                                                   A) Yalnız I                B) Yalnız II            C) I ya da II
            A) Yalnız I        B) Yalnız II                 C) Yalnız III
                                                                          D) I ya da III           D) I ya da II ya da III
                      D) I ya da II        E) II ya da III

                                                                   Çözüm:
            Çözüm:
                                                                   Elektriksel potansiyelin matematiksel modeli aşağıda verilmiştir.
            Elektriksel potansiyel skaler bir büyüklüktür ve matematiksel
                     kq⋅                                                                 kq ⋅
            modeli,  V =   ile ifade edilir.                                         V =
                      d                    kq ⋅  kq ⋅  2kq ⋅                              d
            O noktasındaki elektriksel potansiyel V =  +  =
                                            d    d     d           Formülden de görüldüğü üzere yükler arası mesafe ile elekt-
                                                                   riksel potansiyel ters orantılıdır. Cisimlerin kütleleri artırılırsa
            K yükünün yükü 2q yapılırsa yüklerin birbirlerine uyguladığı
                                                                   iplerin  düşeyle  yaptığı  açı  azalacaktır.  Dolayısıyla  cisimler
            elektriksel kuvvet artar ve yükler hem birbirinden hem de O
                                                                   şekilde gösterilen oklar  yönünde bir miktar hareket edecek-
            noktasından uzaklaşmış olurlar. Fakat bu uzaklaşmanın ne
                                                                   tir. Cisimler O noktasına yaklaştığı ve elektriksel potansiyel
            kadar olduğu bilinmediğinden kesin bir yargıya varılamaz o
                                                                   mesafe ile ters orantılı olduğundan yüklerin bu noktada oluş-
            yüzden 1. yargı kesinlikle doğrudur diyemeyiz.
                                                                   turduğu  elektriksel  potansiyel  artacaktır.  Cisimler  (–)  yüklü
            Yay  sabiti  azaltılırsa  yüklerin  dengede  kalabilmesi  için  yay   olsaydı elektriksel potansiyel azalacaktı.Fakat soru kökünde
            daha çok uzamak zorunda kalır. Yükler hem birbirinden hem   olabilir denildiği için I. yargı doğru olabilir.
            de O noktasından uzaklaşır. Formülden de görüleceği üzere
            d arttığı için elektriksel potansiyel kesinlikle azalır. II. Yargı      Yine cisimlerin yük işaretleri ile ilgili bir bilgi verilmediğinden
            doğrudur.                                              K ve L cisimlerinin yüklerini artırmak ya da azaltmak O nokta-
                                                                   sında oluşan elektriksel potansiyelin artmasına neden olabi-
            L yükü –q yapılırsa yükler birbirini çekecek yay kısalacak ve   lir. II. ve III. yargı da doğru olabilir.
            yüklerin O noktasına olan mesafesi azalacaktır ancak K yükü
                                                                                                          Cevap: E
            +q, L yükü –q olduğundan O noktasındaki elektriksel potansi-
            yel sıfır olacaktır. Bu yüzden 3. yargı da kesinlikle doğrudur.

                                                   Cevap: E


























                                                          184
   181   182   183   184   185   186   187   188   189   190   191