Page 68 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Fizik 12

FİZİK Dalgalarda Kırınım, Girişim ÇÖZÜMLÜ SORULAR

7. Aynı fazda çalışan iki özdeş noktasal su dalgası kayna- 8. Tek renkli ışıkla yapılan Young deneyinde yarıklar arası
ğı şekildeki gibi aralarındaki uzaklık 2 cm olacak biçimde mesafe d, perde ile yarıklar düzlemi arası uzaklık L ve kul-
dalga leğenine yerleştirliyor. Dalga kaynaklarının frekansı lanılan ışığın dalga boyu λ’dır. Merkezi aydınlık saçak A ,
0
-1
sabit ve 2 s olduğunda dalgaların sürati 8 cm/s oluyor. birinci ve ikinci karanlık saçaklar K ve K perde üzerinde
1 2
şekildeki gibi gösterilmiştir.
K 1 K 2
2 cm K
Buna göre, 2
K 1
I. Leğende girişim deseni gözlenir. Noktasal d A
ışık kaynağı 0
II. Leğenden bir miktar su alınırsa girişim deseni oluşur.
III. Kaynaklar arası uzaklık artılırsa girşim deseni gözlenir. L
yargılarından hangileri doğrudur?
Perde
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
Çözüm: Buna göre K ’nin olduğu yerde K ’in oluşması için,
1
2
Girişim deseninin oluşabilmesi için kaynaklar arasında en az I. Kullanılan ışığın dalga boyu λ küçültülmeli.
iki düğüm çizgisi oluşmalıdır.
II. Yarıklar arası uzaklık d azaltılmalı.
Girişim çizgileri kaynakların üzerinde gözlenmez. Bu du- III. Yarıklar düzlemi ile perde arasıdaki uzaklık L artırılmalı.
rumda kaynakları birleştiren doğru üzerinde ilk düğüm çiz-
λ yargılarından hangileri doğrudur?
gilerinin merkez doğrusuna uzaklıkları olacağını biliyo-
4
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
ruz. O halde kaynaklar arası uzaklık 2 cm’den fazla olmak
λ D) II ve III E) I ,II ve III
zorunda.Yani girişim deseni görülmesi için d > olmak
2
zorundadır. I. öncül yanlış.
Merkez Çözüm:
Doğrusu
K ’nin olduğu yerde K ’in oluşması için saçak aralığının ar-
D 1 2 1
D 1
tırılması gerekmektedir.
Saçak aralığı kullanılan ışığın dalga boyu (λ) ile ve yarıklar
K 1 K 2 düzlemi ile perde arası uzaklıkla (L) ile doğru orantılı, ya-
= 1 cm
=1 cm
rıklar arası uzaklık (d) ile ters orantılıdır.

O halde λ ve L artırılırsa saçak aralığı artar d artarsa saçak
V = λ · f 8 = λ · 2 λ = 4 cm/s aralığı azalır.
Leğenden bir miktar su alınırsa oluşan dalgaların dalga I. öncül yanlış,
λ
boyu küçüleceğinden 2⋅ değeri 2 cm’ den daha küçük
4 II. öncül doğru,
olacağından dolayı girişim deseni gözlenir. II. öncül doğru. III. öncül doğru olur.
λ Cevap: D
Kaynaklar arası uzaklığı artırırsak yani d artarsa d >
2
olacağından girişim deseni gözlenir. III. öncül doğru.

Cevap: E

66